سرود دریاها (بررسی اشعار نمادین مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو)

ادبیات آمیزه ای از خیال و واقعیت است که در قالب زبان بیان ‌می شود. نماد به‌عنوان عمیق ترین و ادبی‌ترین لایۀ خیال از روزگاران پیشین تا به امروز مورد‌توجه بوده است؛ در‌این‌‌میان، تاثیری که سمبولیسم به پیروی از ادبیات فرانسه بر ادبیات معاصر ایران و به طور‌‌ویژه بر شعر اخوان ثالث و احمد شاملو داشته است، واقعیتی غیرقابل انکار است. با‌توجه به همین امر، جستار حاضر بر‌آن است تا با دیدی بی طرفانه خلاقیت های این دو شاعر را در عرصۀ نمادپردازی بررسی‌کند و از ‌این ‌رهگذر به روشن‌شدن جدالی که امروزه در‌میان طرفداران این دو شاعر بر سر جایگاه و مقام شاعری آن ها وجود دارد، کمک کند. حاصل پژوهش نشان‌می دهد که هردو شاعر، به پیروی از نیما و سمبولیست های فرانسه رخدادهای سیاسی و اجتماعی عصر خویش را با زبان شعر به‌تصویر کشیده اند. با‌وجود‌این، در بسامدِ نماد های شخصی، نوع زبان استفاده‌شده در آثار (از نظر استفاده از زبان رسمی و فرهنگستانی یا زبان عامه)، تاکید بر تصویرهای خاصِ نمادین (اَبَرنمادها) و... تفاوت های قابل ملاحظه ای باهم دارند. لازم‌به‌ذکر است که نمادپردازی بخشی از توانایی های شاعران است و برای سنجش دقیق تر، باید دیگر خلاقیت های ذهنی و زبانی دو شاعر بررسی‌شود تا بتوان از گذرگاه آن، از برتری یکی بر دیگری سخن به‌میان آورد.