بررسی راه های تاثیر سواد سلامت بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از مصرف سیگار در الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته با سواد سلامت

زمینه و اهداف: ادغام سواد سلامت به الگوی اعتقاد بهداشتی، به تقویت عملکرد این الگو در پیش‌بینی رفتارهای پیشگیرانه از مصرف سیگار یاری می‌رساند، اما نوع این تاثیر و نحوه عملکرد سواد سلامت در این الگوی ترکیبی، تاکنون مشخص نشده است. لذا این مطالعه با هدف تعیین راه‌های تاثیر سواد سلامت بر اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه از مصرف سیگار در الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت انجام شد.  مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعیتحلیلی، 340 نفر از دانشجویان خوابگاهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای یک مرحله‌ای وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه روا و پایای مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی درباره پیشگیری از مصرف سیگار و پرسشنامه سنجش سواد سلامت (helia) بود. داده‌ها با نرم‌افزار spss نسخه 16 و روش تحلیل مسیر مبتنی بر رگرسیون تک متغیره و چندگانه، تحلیل شدند. تمامی مراحل مطالعه حاضر طبق موازین اخلاقی اجرا گردید.   یافته‌ها: سواد سلامت تاثیری مستقیم و معنادار بر تمامی سازه‌های الگو و اتخاذ رفتار داشت. همچنین از طریق تاثیر بر سازه‌های الگو، به‌طور غیرمستقیم بر اتخاذ رفتار تاثیر داشت و از بین این تاثیرات، فقط تاثیر آن از طریق متغیرهای حساسیت‌درک ‌شده و خودکارآمدی بر روی اتخاذ رفتار، معنادار بود. ضمنا تاثیر غیرمستقیم سواد سلامت بر اتخاذ رفتار بیشتر از تاثیر مستقیم آن بود.نتیجه‌گیری: با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت و تاکید بر متغیرهای حساسیت‌درک ‌شده و خودکارآمدی، می‌توان تا حدودی سواد سلامت و در نتیجه اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه از مصرف سیگار را در دانشجویان ارتقا داد.