شناسایی و تحلیل امواج گرمایی شهرهای تبریز و اردبیل و پیش ‌بینی آن تحت سناریوهای مدل اقلیمی canesm2

گرمایش جهانی و افزایش وقوع امواج گرمایی از مسائل مهم قرن حاضر است. لذا شبیه‌سازی و پیش‌بینی آینده‌‌نگر این مخاطره اقلیمی، می‌تواند مفید واقع شود. روش‌های مختلفی جهت بررسی امواج گرمایی وجود دارد که معتبرترین و پرکاربردترین آن‌ها، مدل canesm2 می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل امواج گرمایی شهرهای تبریز و اردبیل و پیش‌بینی آن تحت سناریوهای مدل اقلیمی canesm2 بود. بدین منظور ابتدا داده‌های دمای حداکثر ایستگاه‌های مورد مطالعه، طی سال‌های 2003 تا 2018 از سازمان هواشناسی کشور اخذ و با استفاده از ریزگردان sdsm و مدل canesm2شبیه‌سازی و سپس تحت سناریوهای rcp 2.6, 4.5, 8.5 برای30 سال آتی (2050-2020) پیش‌نگری شد. سپس با برنامه نویسی در محیط نرم افزار matlabو اعمال شاخص fumiaki بر داده‌های بیشینه دمای پیش‌بینی شده، امواج گرمایی ایستگا‌‌های مورد مطالعه طی سال‌های 2020 تا 2050 شناسایی گردید و امواج گرمایی با تداوم 6 روزه و بالاتر، امواج گرم بلندمدت و امواج گرمایی با تداوم 5 روزه و کمتر از آن امواج گرم کوتاه مدت نامگذاری شدند. یافته‌های پژوهش نشان دادند که، امواج گرمایی در هر دو دوره (2018-2003) و (2050-2020) در هر دو شهر تبریز و اردبیل کوتاه مدت بوده و بالاترین تداوم آن در 16 سال گذشته در هر دو شهر حداکثر 4 روز بوده و در دوره پیش‌بینی شده در اردبیل 4 روزه و در تبریز 5 روزه خواهد بود. همچنین طبق نتایج، در هر دو دوره، امواج گرمایی کوتاه مدت 2 روزه بیشترین فراوانی را نشان داد. براساس یافته-های پژوهش حاضر، در هر دو شهر مورد مطالعه، بیشترین فراوانی وقوع امواج گرمایی در دوره گذشته اغلب در بهار بوده و در 30 سال آینده در بهار و پاییز خواهد بود.

identification and analysis of heat waves in tabriz and ardabil cities and its prediction with canesm2 climate model scenarios

heat waves are one of the most dangerous climate threats associated with global warming, affecting society, economy and environment today, one of the most important concerns from climatic hazards is the occurrence of heat waves, which widely affects human societies. the occurrence and intensity of heat waves have increased throughout the world in recent years. (ding et al., 2006). an increase in average temperature can lead to hotter days and longer and more frequent heat waves. this, in turn, can cause an increase in heat-related diseases such as heatstroke, heat cramps, heat weakness, and even in advanced cases to die (haidari et al., 2016). the stagnant atmospheric conditions resulting from heat waves trap pollutants in urban areas, and with the addition of the severe stress of toxic pollutants to the dangerous stress of hot air, it creates a large-scale environmental problem. also, at night or in winter, the presence of cold air above causes the warmer air layer below it to remain constant along with the dust layer (almusaed, 2011). weather and its consequences during the next decades and centuries, the use of coupled atmosphere-ocean models has been considered. these modes are well-known tools for studying the future climate (xu, 1999). these models are able to model climate variables for a long period using different scenarios (abbasi et al., 2019).therefore the purpose of this study is identification and analysis of heat waves in tabriz and ardabil cities and its prediction with canesm2 climate model scenarios.