اثر جهانی شدن اقتصادی‎ ‎و سیاسی بر ردپای بوم شناختی در ایران: کاربرد رهیافت ‏هم جمعی نامتقارن غیرخطی‎ ‎

تخریب محیط زیست از جمله انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو، جنگل زدایی و نابودی شیلات نشان می‎‌‎دهد که تقاضای انسان از ‏ظرفیت بیوسفر فراتر رفته است. ردپای بوم‌شناختی بر خلاف انتشار گازهای گلخانه ای، یک شاخص جامع از فشارهای انسانی در محیط ‏زیست است که دارایی‎‌‎های اکولوژیکی مورد نیاز یک جمعیت را به منظور تولید منابع طبیعی مصرفی و جذب پسماندها به ویژه انتشار ‏کربن اندازه‌گیری می‌کند. در این مطﺎلعه ﺑﺎ استفاه از رهیافت خودتوضیح ﺑﺎ وقفه های گسترده غیر‌خطی (‏nardl‏) رابطه همجمعی ‏نامتقارن بین ردپای بوم شناختی و جهانی شدن اقتصادی و سیاسی در ایران مورد ﺑررسی قرار گرفت. برای این منظور از داده‌های ‏سری زمانی 1995 تا 2019 برای ایران استفاده شد. نتایج حاصل از تخمین رابطه بلندمدت نشان داد که تکانه‌های منفی ناشی از ‏جهانی شدن اقتصادی‎ ‎و سیاسی اثر معنادار بر ردپای بوم‌شناختی دارد و به ترتیب موجب افزایش 0.17 درصدی و کاهش 4 درصدی در ‏مقدار این شاخص می شود. در حالیکه شوک‌های مثبت جهانی شدن اقتصادی و سیاسی اثر معناداری بر کیفیت محیط زیست ندارد. با ‏این حال، در کوتاه‌مدت 10 درصد افزایش در شوک‌های مثبت جهانی شدن اقتصادی منجر به افزایش 1.6 درصدی در ردپای بوم ‏شناختی ایران می‌شود. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش مبنی بر اثر منفی جهانی شدن سیاسی بر شاخص ردپای بوم‌شناختی، ‏فرضیه مدیریت جهانی محیط‌زیست را تایید می‌کند و نشان می‌دهد جهانی‌شدن سیاسی، تقاضای زیست‌محیطی بشر را کاهش می‌دهد.‏