مقام سکوت: مطلع عالم شدن معمار بر عالم طبیعت

شناخت و ادراک عالم طبیعت از مسائل مهم و پیچیده دنیای معاصر است، و علیرغم پژوهش‌های متعدد در دهه‌های اخیر، هنوز برخی از ابعاد آن ناشناخته مانده است. حال با توجه به اینکه از تعامل معمار و عالم طبیعت، معماری به منصه ظهور می‌رسد، شناخت و چگونگی تحقق علم معمار نسبت به عالم طبیعت می تواند زمینه ارتقای کیفیت کالبدی و فضایی بناهای معماری را فراهم آورد. حال پرسش اصلی تحقیق چگونگی فرایند عالم شدن معمار بر عالم طبیعت است که بر اساس نظریات ملاصدرا در حکمت متعالیه انجام شده و بر اساس روش تحقیق قیاسی، با تحلیل عناصر اصلی موضوع بر اساس نظریه‌های مبنا در حکمت متعالیه و از راهبرد استدلال و استنتاج منطقی بهره برده است. در این پژوهش ابتدا با تعریف مسئله شناخت و پیرو آن نفس و قوای ادراکی نفسانی، علم و چگونگی ادراک و سپس با بیان خصوصیات و ویژگی‌های عالم طبیعت از منظر حکمت متعالیه؛ چگونگی عالم شدن معمار بر عالم طبیعت تبیین شده است که تحقیق حاضر کوشش خود را نه بر تکرار تحقیقات پیشین، بلکه سعی نموده که با واکاوی خشت اول امر ادراک؛ بنای ادراک عالم طبیعت، توسط معمار را از نو بازسازی نماید و به این مهم دست یافته که تواضع، خشوع و خضوع عقل در برابر حقیقت عالم طبیعت، منجر به عملکرد سلیم قوای ادراکی نفس معمار و مطلع رسیدن معمار به مقام سکوت است و با احراز معمار به این جایگاه و عمل کردن به مراحل پنجگانه علم، که باعث استکمال نفسانی معمار می شود، می تواند به قوانین و سنت ها، هندسه و مقدرات عالم طبیعت عالم شود. در نتیجه معمار با شعور هندسی بناهایش را هماهنگ با مقدرات عالم طبیعت می سازد و میتوان معیاری برای مراتب علم معماران گذشته و معاصر بر عالم طبیعت ارائه نمود.

station of silence; the beginning of the architect’s becoming aware of the realm of nature

understanding and perceiving the natural world is one of the significant and complex issues of the contemporary era. despite numerous studies in recent decades, certain aspects of it remain unknown. considering that architecture emerges from the interaction between the architect and the natural world, understanding how the architect attains knowledge of the natural world can serve as a foundation for enhancing the physical and spatial quality of architectural structures.the main research question focuses on the process by which an architect becomes knowledgeable about the natural world. this study is conducted based on mulla sadra’s theories in transcendent philosophy and employs a deductive research method. it analyzes the key elements of the subject according to fundamental theories in transcendent philosophy, utilizing logical reasoning and inference.this research begins by defining the problem of knowledge, followed by examining the soul and its perceptive faculties, the nature of knowledge, and the process of perception. it then elaborates on the characteristics and attributes of the natural world from the perspective of transcendent philosophy. the process by which an architect becomes knowledgeable about the natural world is subsequently explained. this study aims not to replicate previous research but to delve into the foundational aspects of perception, reconstructing the process by which architects perceive the natural world.the study concludes that humility, reverence, and submission of the intellect before the truth of the natural world lead to the proper functioning of the architect’s perceptive faculties and bring the architect to a state of silence. upon attaining this position and adhering to the five stages of knowledge—which lead to the spiritual perfection of the architect—the architect can comprehend the laws, traditions, geometry, and predestined order of the natural world. as a result, the architect, with geometric insight, designs structures in harmony with the predetermined order of the natural world. this approach provides a criterion for evaluating the levels of knowledge architects of the past and present possess about the natural world.