تحلیل نشانه‌شناختی کیفیت انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی یزد

تفاوت میان نگرش طراح و مخاطب، تفاوت میان گروه‌های مختلف مخاطبین، تحول مخاطبان در طول زمان و تغییر مداوم پدیده‌ها از جمله مواردی هستند که موجب کامل نبودن پیش‌بینی نیازها و شرایط متغیر مخاطب از سوی طراح می‌شوند؛ از این رو معماریِ انعطاف‌پذیر ضروری می‌نماید. انعطاف‌پذیری به مثابه کیفیتی فضایی، هماهنگ‌‌سازی «ارتباط» میان «انسان، فضا و زمان» بوده و بدین‌سان، قابلیت فضا در پذیرش کارکردهای متعدد و متنوع در بازه‌های زمانی مختلف، افزایش می‌یابد. از یک سو ارتباط انسان با فضا به دو گونه مستقیم (فعالیت) با محتوای معانی اولیه و غیرمستقیم (تصورات) با محتوای معانی ثانویه رخ می‌دهد؛ از سوی دیگر، از آنجاکه انعطاف‌پذیری فضا یک کیفیت معنایی به شمار می‌آید، در مسکن سنتی ایران می‌توان کیفیت انعطاف‌پذیری را به مثابه نشانه معناداری فضاهای این گونه از معماری در دانش نشانه‌شناسی، یعنی دانشی که بر چگونگی تولید و تفسیر معنا در چارچوب قراردادهای مشترک فرهنگی (رمزگان) تمرکز دارد، مورد تحلیل قرار داد. از این رو اصول و قواعد نشانه‌شناسی قابلیت توصیف و تحلیل وجه ارتباط غیرمستقیم انسان با فضا (تصورات)، به جهت تفسیر معنای گونه‌های انعطاف‌پذیری، و به تبع آن وجوه دیگر ارتباط را خواهد داشت. بر مبنای این تحلیل نشانه‌شناختی، هماهنگی میان صورت و محتوا در معماری انعطاف‌پذیر، با پذیرش نقش نشانگی توسط کالبد، منجر به تحقق فرایند تفسیر و در نتیجه «ارتباط عمیق» میان مخاطب و معماری می‌شود. تحقیق حاضر در روندی سلسله مراتبی، به بحث و بررسی پیرامون تبیین مفاهیم انعطاف‌پذیری معماری، تعیین جایگاه انعطاف‌پذیری در مسکن سنتی ایران، تبیین قواعد نشانه‌شناختی و تطبیق آنها با مفاهیم انعطاف‌پذیری در معماری و تدوین الگوهای نشانه‌شناختی تفسیر این مفاهیم در مصادیق مسکن سنتی یزد می‌پردازد. در روش‌شناسی این تحقیق، گردآوری داده‌ها به روش اسنادی- کتابخانه‌ای آغاز شده، ساماندهی اطلاعات به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیق میان مفاهیم کیفیت انعطاف‌پذیری و مبانی نشانه‌شناسی با راهبرد استدلال منطقی انجام می‌شود.

semiotic analysis of flexibility quality in traditional housing of yazd

the difference between the attitude of the designer and the audience, the difference between different groups of audiences and the evolution of the audience’s demands over time are among the things that cause the designer’s incomplete prediction of the changing needs and conditions of the audience; therefore, flexible architecture is essential. flexibility, as a spatial quality, is the coordination of the &connection& between &human, space and time& and in this connection, it responds to the functions expected by the audience from the architectural space according to his changing needs; thus, the ability of the space to accept multiple and diverse functions in different time frames increases. on the one hand, human communication with space occurs in two ways: direct (activity) with the content of primary meanings and indirect (imagination) with the content of secondary meanings; on the other hand, since the flexibility of space is considered a semantic quality, this quality can be found in the traditional housing of iran and especially the examples of this research, that is, the traditional housing of yazd, through the approach that focuses on how to produce and interpret meaning within the framework of common cultural agreements. (cods) is focused, that is, the semiotic approach was analyzed; therefore, the current research in a hierarchical process, with the aim of analyzing the concepts of architectural flexibility (definitions, categories and characteristics) and determining the place of flexibility in the traditional housing of yazd, explaining the semiotic principles and rules and matching them with the concepts of flexibility in architecture and compiling semiotic patterns of interpretation these concepts are discussed in examples of this architecture. the findings of this research indicate that the principles and rules of semiotics will have the ability to describe and analyze the aspect of indirect communication between humans and space (imagination), in order to interpret the meaning of flexible species, and consequently other aspects of communication. the results of this research show that based on semiotic analysis, the coordination between face and content in flexible architecture, by accepting the symbolic role of the body, leads to the realization of the process of interpretation and as a result a deeper connection between the audience and architecture, and on the other hand, other qualitative aspects of architecture like arena, spatial territory, etc., in traditional architecture and housing, they will have the capability of systematic analysis and interpretation by using the categories of semiotic approach. in the methodology of this research, the collection of data is started with a documentary-library method, the organization of information is done with a descriptive-analytical method, and the matching between the concepts of quality, flexibility and the basics of semiotics is done with the strategy of logical reasoning.