نقش طب سنتی و فیزیولوژی انسانی در معماری حمام ایرانی (نمونه موردی: حمام کهیار دهدشت، حمام علی قلی آقا اصفهان، حمام وکیل شیراز و حمام بکان بهبهان)

ارزش فضایی بیان ارتباط میان الگوهای فضایی و عملکرد آنها است که منجر به انعکاس ابعاد فرهنگی اجتماعی جامعه در کالبد معماری می شود با این توصیف می توان چنین برداشت کرد که ارزش فضایی ارتباط مستقیمی با ویژگی های فضایی از یکسو و نحوه استفاده ساکنین از آن از سوی دیگر دارد که این امر منجر به هدایت نظام های فعالیتی و الگوهای رفتاری ساکنان مختلف در آن می شود. از این رو، بررسی الگوهای رفتاری افراد استفاده کننده از فضاهای ساخته شده میتواند زمینه ساز خلق فضاهای مطلوبی شود که بیشترین بازدهی را برای استفاده کنندگان از آن فضا به همراه دارد. بر این اساس این پژوهش درصدد آن است تا به بررسی مفهوم ارزش فضایی در خانه های سنتی ایران که به واسطه تنوع فعالیتی در فضاهای متعدد ،آن حائز ارزشهای متنوع و متفاوتی هستند بپردازد؛ از این رو، راهبرد پژوهش ترکیبی از نوع پیمایشی است؛ نخست در شهر شیراز به عنوان نمونه موردی به بررسی عامل شیوه زندگی با استفاده از منابع و اسناد تاریخی و کتابخانه ای مشاهده و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با اساتید متخصصین پرداخته شد؛ سپس عامل تفاوت فضا با استفاده از روش نحو فضا توسط نرم افزارهای ای گراف و دیث مپ مورد بررسی قرار گرفت؛ آنگاه میتوان بر اساس منطق فازی در رویکرد ترکیبی محتوایی نحوی و با استفاده از نرم افزار متلب به تحلیل مفهوم ارزش فضایی برای تمامی فضاها پرداخته معماری حمامهای تاریخی و فضاهای هم ارزش را مشخص نمود نتایج نشان میدهند که منطق -فرهنگی اجتماعی حاکم بر فضاها و تاثیرات عمیق منتج از آن بر ساختار فضا و روابط بین فضاهای موجود در هر پیکره بندی فضایی منجر به شکل گیری نظامهای فعالیتی و الگوهای رفتاری ساکنان مختلف بنا شده و به واسطه تنوع فعالیتی در فضاهای متعدد ،خانه حائز ارزشهای فضایی متنوع و متفاوتی می شوند.

the role of traditional medicine and human physiology in iranian bath architecture

problem statement: architecture has a wide range and is related to many sciences, which increases its importance. therefore, it seems that one of the sciences that the architects of the past studied was medicine; and it is confirmed by the relics of the past, written works related to medical advice and its application in architecture. bath is one of the most practical and specialized medical elements of architecture in cities and villages of iran, which unfortunately, the information about it, has more cultural and social aspects, and its architecture has received less attention in terms of space, therapy and the relationship between the body and humans. .aims of the research: the present study, referring to the reliable sources of traditional medicine, deals with the relationship between the elements of iranian baths with the issue of prevention and treatment and also how the bath is formed according to traditional medicine. considering that the explanation of the bath hierarchy system was based on health and medical functions, the aim of this study was to study the hypothesis that the architecture of iranian baths from pre islamic and then islamic periods, in order to maintain health or shape treatment. has taken.research method: the approach of the present article is based on the historical interpretation of documentary evidence that has dealt with related issues in bathroom architecture in the form of medical texts. the theoretical framework on which this research is based is the study of the relationship between the elements and components of bathroom architecture and human health from the perspective of traditional medicine. therefore, this research is epistemological in terms of interpretive or constructive paradigm (structuralism), in terms of theoretical orientation, in terms of comparative approach (reasoning method), in terms of qualitative data type, in terms of descriptive analytical results and in terms of historical approach. it is an interpretation that has been done by typological analysis method and by library data collection method (documentary) and by means of map reading, document reading and fish taking.conclusion: by examining the sample of pre islamic and then islamic baths, it can be said that iranian baths have been formed with therapeutic function due to the moderation of the two dimensional structure of the human body and soul. in these baths, the common concepts and principles of nature, man and the artificial environment and the principle of hierarchy have been used according to the temperament, elements and natural affairs that are accompanied by a gradual change in the bath. therefore, it can be said that there is a two way relationship between form, system, movement hierarchy and components of iranian baths with human health, which has been formed in order to maintain health and treatment.