مقایسه تطبیقی حمام های سنتی، راسته بازار کرمان بر مبنای میزان دسترسی و ارتباط فضایی با استفاده از تکنیک نحو فضا

حمام ها از گذشته تا کنون به عنوان یکی از آثار برجسته در معماری ایرانی به شمار می آیند. اسلام همواره به حفظ طهارت و پاکیزگی اهمیت می دهد.در گذشته این مکان ها درداخل بازار ها قرار داشتند، به عنوان نمونه، بازار کرمان یکی از مکان های مهم وتاریخی شهر کرمان محسوب می شود که کاربری های متفاوتی در خود جای دارد، که یکی از آن کاربری ها حمام ها می باشند. بازار کرمان با داشتن فرم خطی و استقرار حمام های فاخری چون گنجعلیخان، ابراهیم خان و وکیل در محور اصلی آن، باعث گردیده است که نحوه دسترسی و ارتباط فضایی حمام های مذکور مورد توجه و بررسی در پژوهش مورد نظر قرار گیرند، تا تفاوت های قرار گیری فضایی و نحوی ارتباط فضاها ، دسترسی و دید در آن ها مشخص گردد.روش پژوهش از نوع توصیفی –تحلیلی و به همراه استدلال منطقی به پیرامون نتایج تحقیق به صورت کمی و کیفی می پردازد .در این پژوهش، ازروش space syntaxو از نرم افزار depth map استفاده شده است. با توجه به داده های استخراج شده از نرم افزار depth map می توان بیان کرد که حمام ابراهیم خان با عمق فضایی 17.7 دارای بیشترین دسترسی فیزیکی و درجه محرمیت فضایی بالاتری نسبت به حمام های وکیل و گنجعلیخان دارا می باشد و هم چنین شاخص ارتباط 446 در حمام وکیل نشان می دهد که ارتباط فضایی بالایی در بین بخش های مختلف حمام نسبت به حمام ابراهیم خان و گنجعلیخان وجود دارد. در جمع بندی کلی می توان نتیجه گرفت که حمام گنجعلیخان به علت پیچیدگی فضایی میزان ارتباط و دسترسی در بین بخش های مختلف حمام یعنی ارتباط بین بینه با گرم خانه و فضاهای دیگر نسبت به حمام وکیل و ابراهیم خان پایین تر می باشد.در نتیجه فرم، الگوی فضایی حمام بر شاخص ارتباط حمام موثر است. همچنین نکته قابل توجه در بررسی میزان دید بصری در حمام های راسته بازار این می باشد که هر سه حمام به یک میزان دید بصری در آن ها مشخص شده است به گونه ایی که میزان ایزویست 359 با اعشار متغیری بر سه حمام مورد پژوهش حاکم است.

comparative study of traditional baths and bazaar arrays in kerman in terms of access and spatial relationship using the space syntax technique

since the past, baths have been considered as one of the prominent works in the iranian architecture. islam always pays attention to maintaining purity and cleanliness. in the past, these places were located inside bazaars. for example, kerman bazaar, as one of the most important and historical places in kerman, has had different uses. with their linear form and luxury, baths such as ganj ali khan, ebrahim khan and vakil have provided access and spatial relationship in the study area, but there are differences of spatial perception and the relationship between spaces and access and vision. the research method is descriptive-analytical, and logical reasoning is done about the research results in quantitative and qualitative manners. in this research, the space syntax method and the depth map software are used on the extracted data. it can be stated that ibrahim khan bath with a spatial depth of 7.17 has the highest physical access and a higher degree of spatial privacy than vakil and ganj ali khan baths. also, the communication index of 446 in vakil bath shows that there is a great spatial relationship between the different parts of the bath compared to ibrahim khan and ganj ali khan baths. in general, it can be concluded that ganj ali khan bath, due to its spatial complexity, the amount of communication and access between different parts of the bath, i.e., the connection between bineh, the greenhouse and other spaces is at a lower rank than vakil and ebrahim khan baths. regarding the form, the spatial pattern of a bath affects its correlation index. also, a noteworthy point about the level of visual visibility in the baths of the market array is that all the three baths have the same amount of internal visibility; isost 359 with variable decimals dominates the three baths under study.