تبیین سیر تحول درون‌گرایی در ساختار ورودی خانه‌های ایران در دوره قاجار و دوره پهلوی اول (مطالعه‌موردی: شهر شیراز)

درون‌گرایی، یکی از اصول معماری ایرانی اسلامی که برگرفته از اهمیت و حرمت زندگی خانوادگی و نیز عزت نفس ایرانیان بوده است و به‌منزله توجه هرچه بیشتر به درون فضا و سادگی و بی‌آلایشی در بیرون، توصیف شده است؛ این پژوهش درصدد آن است تا به بررسی گونه‌های مختلف مسکن، ویژگی‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده ساختار کالبدی فضایی ورودی خانه‌های شهر شیراز در دوره قاجار و دوره پهلوی اول بپردازد و طراحان و برنامه‌ریزان را در رسیدن به الگوی مطلوب ورودی مسکن در منطقه، متناسب با نیاز انسان، یاری رساند. بر این‌اساس، راهبرد پژوهش، ترکیبی از نوع پیمایشی است و از آنجایی‌که متغیرهای مستقل پژوهش، حوزه‌ها و زیرمولفه‌های درون‌گرایی و متغیر وابسته پژوهش، ساختار ورودی خانه‌ها میباشند؛ داده‌های پژوهش در بعد کیفی از طریق منابع و اسناد تاریخی و کتابخانه‌ای، مشاهده و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با اساتید و متخصصین و در بعد کمی در راستای تشریح پیکره‌بندی فضایی خانه‌ها بر اساس روش نحو یا چیدمان فضا با استفاده از نرم‌افزارهای ای‌گراف و دپث‌مپ گردآوری می‌گردند. نتایج نشان می‌دهند که همبستگی معنی‌داری میان درونگرایی و ساختار ورودی خانه‌های ایران در دوره قاجار و دوره پهلوی اول، وجود دارد و سیر تحول درون‌گرایی موجب بروز تفاوت‌هایی در گونه‌های مختلف مسکن، ویژگی‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده ساختار کالبدی فضایی ورودی شده است؛ بدینگونه که ساختار ورودی خانه‌های ایران در دوره قاجار دارای درون‌گرایی و محرمیت بوده و هرچه به دوره پهلوی اول، نزدیک‌تر می‌شویم، از میزان آن کمتر می‌گردد و تمایل به سمت برون‌گرایی، بیشتر می‌شود.

Explaining the Evolution of Introspection in the Entrance Structure of Iranian Homes in the Qajar and First Pahlavi Era(with Case View on Shiraz City)

Introversion is one of the principles of IranianIslamic architecture, which is derived from the importance and sanctity of family life and selfesteem of Iranians, and has been described as increasing attention to the space and simplicity and cleanliness outside; This study seeks to investigate the different types of housing, features and elements that make up the physicalspatial structure of the entrances of houses in Shiraz during the Qajar and Pahlavi periods and with a ray of light on a part of the architectural history of Shiraz, Take a step towards revitalizing its architectural identity and by increasing the number of examples and expanding the scope of domains and extracted components affecting each domain, it can develop architectural and practical designs and general rules for evaluation and even Achieve design and assist designers and planners in achieving the desired pattern of housing entry in the area, tailored to human needs. Accordingly, the research strategy is a combination of survey type, and since the independent variables of the research are the domains and subcomponents of introversion and the dependent variable of the research are the input structure of the houses; Qualitative research data through historical and library sources and documents, observations and semistructured interviews with professors and experts, and in a quantitative dimension in order to explain the spatial configuration of houses based on syntax or layout. The space is collected using hierarchical and Depth map software. The results show that there is a significant correlation between introversion and the entrance structure of Iranian houses in the Qajar period and the first Pahlavi period, and the evolution of introversion causes differences in different types of housing, characteristics and elements that make up the physicalspatial structure are entered; Thus, the entrance structure of Iranian houses in the Qajar period has introversion and secrecy, and the closer we get to the first Pahlavi period, the less it becomes and the tendency towards extroversion, the more It becomes.