الگوهای هندسی و تناسبات طلایی، زبان مشترک معماری و هنر در روستای تاریخی ابیانه

تاریخ معماری ایران مملو از آثار باشکوهی است که هنرمندان و مهندسان توانمند این سرزمین با بهره‌مندی از هندسه و اصول آن را خلق نموده‌اند. به‌عبارت‌دیگر مهندسان ایرانی همواره از هندسه به‌عنوان زبانی واحد و مشترک در جهت پاسخگویی شایسته به نیازهای عملکردی، سازه ای و زیبایی در معماری و محصولات هنری بهره جسته‌اند. در این میان روستای تاریخی ابیانه با اینکه یکی از زیباترین روستاهای تاریخی ایران است که در قرون متمادی توانسته اصالت طرح‌ها و تناسبات هندسی موجود در آثار معماری و هنری خویش را حفظ نماید، لیکن پژوهش‌های درخور توجهی در رابطه با چگونگی شکل‌گیری ساختارهای هندسی یکسان در آن صورت نگرفته است. از آنجایی که بنا بر ادعای نگارندگان هندسه زبان مشترکِ تمامی طرح‌های هنری این روستای تاریخی است، مقاله حاضر بر آن است تا با شناسایی الگوهای هندسی موجود در تمامی طرح‌های هنری روستای تاریخی ابیانه به راز چگونگی شکل‌گیری طرح‌های هندسی یکسان در سطوح وسیعی از این هنرها پی ببرد. جهت نیل به هدف و پاسخگویی به سوالات تحقیق از روش‌های تلفیقی همچون بهره‌مندی از نرم‌افزارهای تحلیلی و هندسی، phi matrix 1.618 pro، golden ratio 2016 و ترسیم و تحلیل‌های دستی که قادرند تا الگوهای هندسی و تناسبات طلایی موجود در معماری، صنایع‌دستی و سایر هنرهای موجود در روستای تاریخی ابیانه را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهند، بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تناسبات طلایی همچون، مستطیل طلایی، مارپیچ طلایی، پنج‌ضلعی طلایی، سلسله اعداد فیبوناچی، مثلث خیامپاسکال در ساختار پلکانی و پیمون یک چارکی در تمامی نمونه‌های برداشت‌شده هنری و معماری این روستا تکرار شده‌ و درواقع همان زبان مشترک معماری و سایر هنرهای روستای معماری ابیانه‌اند.

Geometric patterns and Golden proportion common language of architecture and art in the Abyaneh village

Geometry is one of the most prominent aspects of Muslim art that has dominated all the works of influential Islamic artists. In other words, geometry in the thought of Islamic art is the door to the spiritual word from the material world. If we want to point out the importance and the role of geometry in art and architecture, we can state that geometry can be considered as an asset of the work, and its various creations can be easily understood by its definition and limitation. In other words, with the dominance of geometry on any structure, from the structures of a simple atom to the components of a work of art, architecture, and urban, we can see a single order in all dimensions. The order, which has always been disrupted by geodisciplinary principles due to the neglect of many urban architects and designers, and has caused many problems at many levels of life. It is undoubtedly one of the most successful examples in which geometric principles are of great interest at all levels of art and architecture. The historic village of Abyaneh, located in the central part of Natanz, Isfahan province, has become nationally recorded as a valuable and historic monument. The level of utilization of the geometric principles in this village is such that if we want to look at all the structures of art in a superficial way, we can see the same footprint of homogeneous geometric designs used in all their structures and architecture; so, in this research, we are confronted with the question of which geometric patterns exist in the Abyaneh historical village? Are the same geometric patterns repeated throughout the artistic, architectural, decorative, apparel, musical, and texture structures? According to the content mentioned in the present article, to meet the main questions and achieve the research purpose, the data collection by the historicalinterpretive method with the phenomenological approach and the analysis of information will be analytic and adaptive. Therefore, the main objective of this paper is to recognize the geometric language in Abyaneh architecture by understanding the geometric structures that exist in all the arts of Abyaneh village. The most important results of this research are the use of geometric patterns, golden proportions, golden rectangles, golden spirals, golden polygons, the series of Fibonacci numbers and Pimon, which is a quarry used in all artistic structures such as architecture, handicrafts, rugs, carpets, textiles, traditional music, rural structures, and the way buildings are erected in the context of the Abyaneh village. In other words, it can be pointed out that geometric patterns and golden proportions are the common language among all the arts in the Abyaneh historical village, which are used continuously in all architectural structures. In other words, the use of geometry in this historical village creates the same beautiful and coherent structures in small artistic scales such as artistic, musical, ornamentation, textiles, carpets, cloths or on larger scale such as the general form of buildings and the way buildings are erected in Abyaneh village.