تحلیل نقدی لآراء وافکار صبری ابراهیم السید فی «تحقیق نهج‌البلاغة»

جمع‌آوری و ضبط سخنان بزرگان دین از زمان صدور روایات تا به امروز همواره ادامه داشته است. در این میان سخنان امام علی (ع) بسیار مورد توجه بوده وآثار معتنابهی در جمع‌آوری وتدوین آن عرضه شد. نهج‌البلاغه‌ سیدرضی محوری‌ترین و پرتوجه‌ترین اثر در این حوزه است که در طول تاریخ مورد توجه شیعه و اهل‌سنت بوده است. شیعیان و بسیاری از اهل‌سنت عقیده دارند که خطبه‌ها، نامه‌ها وحکمت‌های نهج‌البلاغه، به‌یقین از امام علی (ع) صادر شده است. در عین حال برخی از اهل‎سنت خصوصًا در میان معاصران، شبهاتی را پیرامون نهج‌البلاغه بیان داشته‌اند. صبری ابراهیم السید از پژوهشگران مصری ومعاصر اهل‌سنت، یکی از مشککان کمتر شناخته شده‌ی نهج‌البلاغه است که باهدف بازبینی نهج‌البلاغه، نسخه‌جدیدی از نهج‌البلاغه را با عنوان «نهج‌البلاغة نسخة جدیدة محققة وموثقة تحوی ما ثبتت نسبته للامام علی (رض) من خطب ورسائل وحکم» عرضه کرد. محقق با دخالت در متن نویسنده اصلی، حاصل تلاش سیدرضی را به پنج بخش تقسیم کرده وبا خدشه سندی ومتنی، چهار بخش آن به میزان ٥٤.٦ درصد را حذف نموده وانتساب آنها را به امام علی (ع) نپذیرفته است. درنهایت این نسخه با 114 خطبه، 52 نامه و125 حکمت تدوین و چاپ شد. بررسی حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به توصیف، تحلیل و نقد اثر صبری ابراهیم و مبانی فکری او پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد محقق خود را به معیارهای علمی تحقیق متون پایبند ندانسته ومتن اصلی را دستخوش حذفیات فراوان کرده است. تعصب مذهبی وفرقه‌ای در این اثر، تقطیع‌های نامناسب را به همراه آورده است. توضیحات سیدرضی نیز حذف یا جابجا شده‌اند. برای خطبه‌ها، نامه‌ها وحکمت‌ها شماره‌گذاری جدید انجام شده و اعراب‌گذاری نیز ناقص است و دیگر اینکه دسته‌بندی محقق با محتوای کتاب هماهنگی کامل ندارد.