دراسة سیمیائیة فی بعض المفردات والتعابیر المختارة من نهج البلاغة ونقد ترجماتها فی ضوء نظریة اومبرتو ایکو (ترجمات دشتی وشهیدی وفقیهی انموذجا)

نشانه‌شناسی علمی است که به بررسی نمادها، رمزها و نشانه‌های زبانی و کلامی می‌پردازد. گسترش این علم در مطالعات متون به خصوص نهج ‌البلاغه، منجر به کشف معنا و لایه‌های ضمنی شده است. علاوه بر این، دست‌یابی به معنای واژگان و تعابیر اصطلاحی نهج‌البلاغه در بستر رویکردهای زبانی مورد توجه ادیبان و پژوهشگران بوده است. یکی از نظریه‌پردازان حوزۀ نشانه‌شناسی، اومبرتو اکو است. اکو تلاش می‌کند تا پدیده‌های معنایی و ارتباطات را در بستر نشانه‌شناسی به کارگیرد و از این رو تمرکز او در این رویکرد بیشتر بر مطالعه معناست. از نظر او نشانه‌شناسی مبتنی بر دلالت مستقیم و ضمنی است. در این جستار با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نشانه‌شناسی برخی واژگان و تعابیر برگزیده از نهج‌ البلاغه و نقد ترجمه‌های دشتی، شهیدی و فقیهی از آن در پرتوی نظریۀ اومبرتو اکو پرداخته شده است. برآیند پژوهش نشان می‌دهد واژگان و تعابیر موجود در نهج البلاغه در قالب مدلول‌هایی ظاهر می‌شوند که فراتر از زمان و مکان هستند و علاوه بر معنای مستقیم، دلالت‌های ضمنی نیز دارند که این امر می‌تواند در فهم هرچه دقیق‌تر مفاهیم نهفته در آن مهم و راهگشا باشد.