الفتن البشریة واسالیب التعامل معها فی نهج‌البلاغة

پدیده‌های مخرب اجتماعی در شکل‌های متفاوت ظهور یافته و عوامل مختلفی دارند. از جمله این عوامل هرج ومرج و آشوب سیاسی که آن به «فتنه‌های بشری» تعبیر می‌گردد. چنین فتنه‌هایی سبب انحراف جامعه و به خطر انداختن سلامت روانی آن می‌شوند. در زمان امیرالمومنین فتنه‌های بشری از هر سو روی آورد و ایشان درصدد برآمد تا بر زوایای ناپیدای انواع فتنه‌ها نور بتاباند و نقاب از چهره آنها بردارد. از این روی هدف این پژوهش، بررسی فرمایش‌های امیرالمومنین (ع) و راه‌کارهای عملی در جهت مقابله با فتنه‌های بشری است. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده می‌تواند در تبیین فتنه بشری در «نهج‌البلاغه»، ایجاد تمایز میان فتنه‌ها با نگاه تاریخی و نیز به معرفی کانون‌های فتنه بشری، مصادیق، ابزار و راه‌های مقابله با این معضل راهگشا باشد. نتایج نشان می‌دهد که امام علی (ع) فتنه‌های بشری متعددی رخ داد و آن حضرت در سخن و عمل راه برون‌رفت از این فتنه‌ها را مشخص نمودند. اهمیت موضوع مورد پژوهش در تبیین فتنه بشری، ارائه مصادیق عینی و راه‌کارهای مقابله با آن است.