الاثر المتبادل بین الاخلاق والسیاسة بناءً على الخطبة الشقشقیة

دوگونگی اخلاق و سیاست از جمله نظریات در باب نسبت اخلاق و سیاست تلقّی می‌شود. رهیافت اندیشه حکومتی امام‎علی(ع) چنین است که سیاست بدون پشتوانه اخلاق آسیب‌های مختلف فردی و اجتماعی را به‌همراه دارد. این پژوهش با مداقّه بر اندیشه امام‎علی(ع) و با تاکید بر فرازی از خطبه شقشقیه نهج‌البلاغه و به‌روش کتابخانه‌ای و رویکردی توصیفی تحلیلی نشان ‌می‌دهد که با وجود لوازم سوء ضعف اخلاقی در ایجاد پدیده خشونت در سیاست زمامداران، جامعه به‌سمت و سویی هدایت می‌شود که انتظار عملکرد بر پایه اخلاق از مردمان خطا بوده و در نتیجه، کارآمدی رویکردها و عملکردهای نظام حاکمیتی را با پرسشی جدّی مواجه خواهد ساخت. عوارض و آسیب‌های ناشی از سیاست فاقد اخلاق دامنگیر حوزه‌های فرد، جامعه و حکومت است و جامعه‌ای با حاکمیت دینی حتی آسیب‌های مهلک‌تری را تجربه خواهد کرد. نوآوری این تحقیق بنابر بخشی از خطبه شقشقیه چنین قابل تحلیل است که چهار عارضه خشونت بیراهه‌روی، سرکشی، رنگارنگی و عدم تعادل جامعه را ناهنجار خواهد کرد. در مقابل رهبر اخلاق‌مدار تلاش می‎کند با گفت‌وگو، بهره‎گیری از اصلاحات مناسب برای اسکات خصم به‌جهت پیشگیری از تشنّج بیشتر جامعه، و پاسداشت حقوق افراد مخالف و حفظ کرامت انسانی، سیاست‌های مسئولانه خویش را در جهت ارتقا و تحکیم بنیان‌های فکری، اعتقادی و عملکردی فرد، جامعه و حکومت بهبود ببخشد.