دراسة علاقات التناص بین القرآن و الخطبة رقم 109 من فی مجال الاسماء نهج البلاغة والصفات الالهیة

یکی از رویکردهای مهم در پژوهش‌های ادبی الگوپذیری یک متن از متن دیگر است. امروزه به این نوع پژوهش رابطه بینامتنیت و یا تناص گفته می‌شود. این رابطه نشان می‌دهد که بعضی از متون خود آگاه یا نا خودآگاه از دیگر متون بهره جسته‌اند و بر آن است که بیان کند هر متن و گوینده‌ای متاثر از دیگر متون و گویندگان سابق یا همزمان، بوده و آگاهانه و یا نا خودآگاه از کلام و اندیشه آنها بهره‌مند گردیده است. نوشته حاضر به ارتباط بینامتنیتی دو متن قرآن و نهج البلاغه می‌پردازد. قرآن متن پنهان یا غایب بوده و نهج‌البلاغه، متن حاضر است. نگارنده بر آن است که ژرفا و عمق پیوند و ارتباط این دو متن را روشن سازد و تجلی نورانیت کلام وحی در سخنان امام علی(ع) را آشکار نماید. این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی، تطبیقی رابطه بینامتنیت قرآن با خطبه 109 نهج‌البلاغه را در حوزه اسماء و صفات الهی بررسی خواهد نمود و سپس انواع مختلف بینامتنیت اعم از نفی جزئی (اجترار ناقص و کامل)، نفی متوازی (امتصاص) و نفی کلی (حوار) را تعیین می‌کند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد بیشترین تاثیرپذیری کلام آن حضرت از قرآن متعلق به رابطه بینامتنیت از نوع نفی متوازی با حدود ٥3 درصد و استفاده از نفی کلی و اجترار ناقص تقریباً مساوی با یکدیگر حدود 2٤ درصد از مجموع درصدهای بینامتنی را به خود اختصاص داده و از احترار کامل بهره گرفته نشده است.