العقلانیه و الحماقه فی الحکم الرشید شرح العناصر الاخلاقیه للعقلانیه فی الحکم الرشید من منظور القرآن ونهج‌‌البلاغه

یعتبر مارکس فیبر من ابرز المنظّرین الذین تطرقوا الى مفهوم العقلانیه وتصنیفها. یصف فیبر اربعه انواع من العقلانیه وهی العقلانیه العملیه والنظریه والذاتیه والصوریه. یری «فیبر» انه من الممکن ان تکون بعض انواع العقلانیه غیر رشیده من وجهه نظر الآخرین. کما انه قدم شکلین من العقلانیه الصوریه والذاتیه. کما یری فیبر، انّ الترکیز کثیرًا على العقلانیه الصوریه امرٌ غیر رشید من وجهه نظر العقلانیه الذاتیه. لکن «جورج ریتزارد» یشیر فی عمله البارز«التنشئه الماکدونالدیه للمجتمع» الى العقلانیه الاقتصادیه غیر الرشیده والتی تهیمن على المجالات الاجتماعیه ایضًا. من وجهه نظره، فان العناصر التی تعتبر رشیده من حیث الاقتصاد وتعتبر سلسله مطاعم ماکدونالدز رمزًا مناسبًا لهذه العقلانیه، امرٌ غیر رشید من الناحیه الاجتماعیه والاخلاقیه وهی تسبب انهیار القیم الاجتماعیه. ویمکن ان یکون لتعمیم نمط «ریتزارد» هذا على الحکم الرشید نتائج مفیده؛ لان النظره السائده فی الحکم الرشید هی ایضًا مشهد اقتصادی وسیاسی، وکان للمنظورات الاجتماعیه والاخلاقیه اقل التاثیر على تشکیل هذه النظریه. یمکن للمفاهیم والتعالیم الموجوده فی القرآن ونهج البلاغه ان توفر عناصر اخلاقیه سامیه للعقلانیه التی تشکل اساس الحکم الرشید.

Rationality and Irrationality in Proper Sovereignty;Explaining Components of Moral Rationality in Proper Sovereignty from the Perspective of the Qur’an and NahjulBalagha

Marx Weber is the most prominent theoretician who has dealt with the conceptology of rationality and its typology. He has identified four types of rationality, namely practical, theoretical, intrinsic, and formal rationality. From his point of view, some types of rationality might be judged as irrational from the perspective of other types of rationality. Mannheim also identifies two types of formal and rational rationality. From his point of view, too much focus on formal rationality is considered irrational from the perspective of substantive rationality. But George Ritzer, by virtue of his own McDonaldization of society points to the foolish economic rationale that seeks to dominate the social ground. From his point of view, components which are considered rational from an economical perspective and McDonald’s chain restaurants are also considered to be a good manifestation of such rationality which, in social relations, will be completely irrational from a social point of view, leading to the collapse of social values.Extending Reuter’s pattern to good governance can have beneficial results; since the dominant view of good governance is also an economicpolitical perspective sociologicalethical perspectives have had the least impact on the formation of this theory. Propositions in the Quran and NahjulBalagha can offer a very transcendental moral component for the rationality that forms the basis of good governance.