تحلیل العناصر البیانی للخطاب الذکوری والانوثی اعتمادًا على منهجیه رابین لیکاف فی خطب الامام علی (ع) التسع والخطبه الفدکیّه لفاطمه الزهراء (س)

تعدّ اللغه من اهمّ العناصر فی تحدید الاسلوب الکلامی ومن اهمِّ المباحث فی دراسه لغه الجنس وعلاقته بالنص الادبی. کان رابین لیکاف اول منظِّر فی مجال علم اللغه والذی تناول علاقه اللغه بالکلام الانوثی فی الخطاب، حیث یرى ان الفصل بین اللغتین الانوثیه والذکوریه یظهر فی الکلام اکثر منه فی الکتابه. ومن هذا المنطلق قامت الباحثتان خلال هذه الدراسه بمقارنه عدّه خطب من خطب نهج‌البلاغه بالخطبه الفدکیه لفاطمه الزهراء (س) نظرا لما بینها من الاشتراک فی الموضوع على اساس منهج رابین لیکاف. فتمت الموازنه بین الخطب على اساس المستویات الثلاثه: الصوتی واللغوی والنحوی الى جانب العاطفی، معتمدتین على منهجیه وصفیه – تحلیلیه – احصائیه. بناء على المستویات المذکوره وعلى ما قدمه لیکاف من العناصر اللغویه فی دراساته، حصل الباحثتان على ان هناک فوارق شتی بین الخطابین الذکوری والانوثی، منها: اختلاف الخطابین فی استخدام السجع والجناس والصفات والجمل الاستفهامیه والتوازن النحوی، کما کانت الوجوه الاخرى التی اصبحت على نقیض رای لیکاف فیما ذهب الیه من منهجیه، کالموکدات والاحلاف او الایمان والتابو او اللامساس وما الى ذلک، الامر الذی یدل على عدم انطباق هذه النظره الغربیه فی مجال تحدید الاسلوب الکلامی، حیث انّ عنصر الجنس لم یکن من الاسباب الهامه فی تحدید الاسلوب الکلامی، على نحو ما نثبت خلال المقاله، ولعله کان للمخاطب والظروف المحیطه به والسیاق الاثر الاکبر فی ذلک.

An Investigation into Differences between Men’s and Women’s Language Stylesin NahjulBalagha and Fadakieh in Light of Lakoff’s Theory

Abstract Language is one of the fundamental elements in stylistics and gender, in turn, is of significance to the language of literary texts. Robin Lakoff is the first theorist of linguistics to discuss his views on the female speech patterns in discourse. From his point of view, male and female language is more projected in speech than in writing; a sample of NahjulBalagha and the guidance of Fadakieh of Hazrat Zahra sermons were selected for their similarities in terms of the conditions and subjects and were analyzed based on Lakoff’s theory. Lakoff’s phonological, lexical, and syntactic elements along with emotional related concept were employed to descriptively analyze the selected sermons in terms of the linguistic features manifested in the speech of males and females. The patterns obtained appeared to match up, though partially, with Lakoff’s model in difference between males and females in terms of rhyme, pun, using adjectives, questions, syntactic coordination. They, however, did not differ in terms of emphatic expressions, oaths, and taboo words. The mismatch of the western point of view and that of the infallibles is utterly obvious. It is stands to logic to argue that the infallibles did not discriminate for/against one gender rather depending on the condition and topic of their speech resorted to different styles.