بهره‌وری کل عوامل تولید و تحلیل اثر ابزارهای سیاست مالی دولت

هدف این پژوهش تحلیل اثر نامتقارن ابزارهای سیاست مالی دولت بر بهره‌وری کل عوامل تولید در ایران است. برای این منظور نخست بهره‌وری کل عوامل تولید به روش مانده سولو در دوره 1399-1357 محاسبه و سپس جهت برآورد الگو از رهیافت خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی خطی و غیرخطی استفاده شد. یافته‌ها در بلندمدت نشان می­دهد که اندازه دولت و بار مالیاتی با اثری معکوس و نامتقارن بر بهره‌وری همراه است؛ به‌نحوی‌که اثرگذاریِ معکوس افزایش­ها در اندازه دولت بیش از سه برابر اثر معکوس کاهش­ها در آن می­باشد و اندازه اثرگذاری معکوس بار مالیاتی به هنگام کاهش­ها دو برابرِ اثرگذاری معکوس آن به هنگام افزایش­هاست. تورم نیز دارای اثر معکوس و نامتقارن بر بهره‌وری است؛ به‌نحوی‌که اثر مطلوب کاهش‌ها در تورم بر بهره­وری بیش از اثر نامطلوب افزایش‌ها در آن است. درجه باز بودن تجاری اثر مستقیم و نامتقارن بر بهره‌وری دارد و اثر مطلوب افزایش‌ها در درجه باز بودن تجاری بیش از چهار برابر اثر نامطلوب کاهش‌ها در آن است. بر مبنای نتایج حاصله پیشنهاد می­شود که سیاست‌گذاران ضمن اتخاذ سیاست­های مناسب در راستای ارتقای سطح بهره‌وری کل عوامل تولید، به هنگام سیاست‌گذاری به نامتقارنی عوامل یادشده در اثرگذاری بر بهره‌وری کل عوامل تولید توجه نمایند.

total factor productivity and analysis of the effect of government fiscal policy instruments

in this research, the asymmetric effects of the government’s fiscal instruments on the total factor productivity in iran has been analyzed. so, at first, the total factor productivity index is calculated using the solow balance method. then, in order to investigate and empirically analyze the effect of government fiscal instruments on the total factor productivity, the linear (symmetric) and non-linear (asymmetric) autoregressive distributed lag method has been used. the findings in a linear (symmetrical) model show that the government size and the tax burden have a negative effect on the productivity. the non-linear (asymmetric) estimate also shows the asymmetric and negative effect of government size and tax burden on the productivity. in such a way that the negative effect of increases in the government size on the productivity is more than three times the negative effect of decreases in the government size. the tax burden is also associated with an asymmetric effect and its negative effect size during reductions on productivity is almost twice as much as its negative effect during increases. inflation in a linear form is not associated with a significant effect, but in a non-linear form, it has an inverse and asymmetric effect on the productivity. in such a way that the favorable effect of reductions in inflation on the total productivity is more than the unfavorable effect of increases in inflation. the degree of openness in both symmetric and asymmetric models has a direct effect with the productivity as expected, and according to the estimate, the asymmetry of the effect was also confirmed for this factor. in such a way that the favorable effect of increases in the degree of openness on the productivity is more than four times the unfavorable effect of decreases in the degree of openness. based on the results, it is suggested that the policy makers should pay attention to the asymmetry of the aforementioned factors in influencing the productivity while adopting appropriate policies in order to improve the productivity of the production factors