نقش تاب‌آوری اقتصادی در تعدیل آثار منفی نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران

اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به درآمدهای نفتی، تاثیر زیادی از نوسانات بازار جهانی نفت می‌پذیرد و این تاثیر عمدتاً در جهت منفی و کاهش رشد اقتصادی کشور بوده است. در واقع ریسک قیمت جهانی نفت، به طور مداوم بر رشد اقتصادی ایران اثر منفی داشته است. یکی از روش‌های کاهش این اثر منفی، افزایش تاب‌آوری اقتصادی و مقاوم‌سازی آن در برابر شوک‌های خارجی است. سوالی که پژوهش حاضر به آن پاسخ می‌دهد این است افزایش تاب‌آوری اقتصادی تا چه میزان از آثار منفی نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی می‌کاهد؟ برای پاسخ به این سوال از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ardl) استفاده شده است و داده‌های اقتصادی مورد نیاز طی سال‌های 1369-1399 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای سنجش تاب‌آوری اقتصادی از شاخص بریگوگلیو و روش وزن دهی pca و برای سنجش نوسانات بازار نفت از پسماندهای روش گارچ تک‌متغیره استفاده شده است. نتایج به دست آمده از برآورد مدل ضمن تایید رابطه منفی میان نوسانات بازار نفت و رشد اقتصادی ایران، نشان می‌دهد که در بلندمدت با افزایش هر واحد از سطح تاب‌آوری اقتصادی (طبق شاخص بریگوگلیو)، از تاثیر منفی نوسانات قیمت نفت بر میزان رشد اقتصادی، 1 درصد کاسته می‌شود که مقدار قابل‌توجهی است. بر این اساس تاب‌آوری اقتصادی با افزایش سطح مقاومت اقتصادی کشور می‌تواند نقش مهمی در کاهش آثار منفی ریسک‌های اقتصادی بر رشد اقتصادی داشته باشد

the role of economic resilience in adjusting the negative effects of oil price fluctuations on the economic growth of iran

iran's economy is greatly affected by global oil market fluctuations. due to its dependence on oil revenues, economic growth is negatively affected. one way to reduce this negative effect is to increase economic resilience. the current research answers, to what extent does improving economic resilience reduce oil price fluctuations' negative effects on economic growth? to answer this question, the ardl method has been applied and the required economic data during 1990-2020 have been analyzed. to measure economic resilience, the briguglio index was used. the residuals of the univariate garch model were used to measure oil market fluctuations. the results while confirming the negative relationship between oil market fluctuations and iran's economic growth, show that in the longterm, with the increase of each unit of the level of economic resilience (according to the briguglio index) , the oil price fluctuations on the economic growth rate are reduced by 1 percent, which is a significant amount. based on this, economic resilience by increasing the level of economic resistance can play a significant role in reducing the negative effects of economic risks on economic growth.