اثر نابرابری در توزیع درآمد بر ساختار مالیاتی در ایران

در این مقاله به بررسی اثر نابرابری در توزیع درآمد (اندازه گیری شده توسط ضریب جینی و سهم ده درصد ثروتمندترین به ده درصد فقیرترین) بر ساختار مالیاتی در دوره زمانی 1399- 1357 با استفاده از روش خودرگرسیون‌برداری با وقفه‌های گسترده (ardl) پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان داد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت نابرابری با هر دو معیار اندازه‌گیری توزیع نابرابری درآمد، نسبت مالیات غیرمستقیم به gdp را افزایش داده است. ولی این اثر برنسبت مالیات مستقیم به gdp اثر منفی داشته و در نتیجه، نابرابری در توزیع درآمد، ساختار مالیاتی را از سمت مالیات مستقیم به سمت مالیات غیرمستقیم سوق داده است. درجه باز بودن تجاری فقط در مدلی که نابرابری با معیار سهم دهک بالایی به دهک پایین اندازه گیری شود، اثر مثبت و معنی دار بر نسبت مالیات مستقیم به gdp داشته، ولی اثر آن بر نسبت مالیات غیرمستقیم به gdp منفی است. به علاوه شهرنشینی در بلندمدت، تنها بر نسبت مالیات غیر مستقیم به gdp، اثر مثبت و معنادار دارد.

the impact of income inequality on tax structure in iran

in this article, the impact of income inequality (measured by both the gini coefficient and the share of the ( top) wealthiest ten percent to the poorest ten percent) on tax structure in iran in the period of 1978-2020 by using the ardl model is investigated. the results showed that both in the short and long term, income inequality (both measures of income inequality) has increased the ratio of indirect taxes to gdp. while its impact on the direct tax ratio was negative. therefore, income inequality leads to the turning of the tax capacity from direct taxes to indirect taxes. therefore, the tax system in iran has not been progressive and relies on indirect taxes. this result can be justified by the structure of iran’s economy, which is not easy to collect direct taxes due to the underground economy and tax evasion and the government is relying on indirect taxes to earn income.