آثار قیمتی وضع مالیات بر دی اکسید کربن در مسیر توسعه پایدار

بحران های زیست محیطی ناشی از احتراق حامل های انرژی، سیاست اقتصادی کارآمدی را در مسیر توسعه پایدار طلب می کند. وضع مالیات بر دی اکسید کربن به عنوان یکی از سیاست های توسعه پایدار، به شمار می آید که سیاست گذاران همواره از آثار توزیعی آن واهمه داشته اند. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، مطالعه اثر توزیعی وضع مالیات بر کربن در ایران است. مطالعه، با استفاده از رویکرد ضریب فزاینده طرف عرضه در مرحله نخست و سپس تحلیل مسیر ساختاری در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی صورت گرفته است. در بخش تجربی به منظور عملیاتی کردن مدل، از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390 مرکز پژوهش‌های مجلس و نرخ مالیات 80 هزار ریال به ازای هر تن به عنوان پایه آماری استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که در بین بخش‌های اقتصادی، برق به علت مصرف بالای فرآورده‌های نفتی بیشترین مالیات را می‌پردازد و خانوارها به صورت مستقیم و غیرمستقیم، از وضع مالیات آسیب می بینند. آنها متناسب با میزان مصرف سوخت‌های فسیلی به طور مستقیم و همچنین با مصرف کالاهایی که در تولید آنها از انواع سوخت فسیلی استفاده شده، به طور غیرمستقیم، در پرداخت مالیات سهیم‌اند. نتایج نشان داد که خانوارهای بالای درآمدی در روستا و شهر، و خانوارهای شهری، بار مالیاتی بیشتری را تحمل خواهند کرد و شاخص هزینه زندگی خانوارها با وضع مالیات فوق، 2/8 درصد افزایش می یابد. طبق یافته های تحلیل مسیر ساختاری، بخش های خدمات، کشاورزی و مواد غذایی به صورت غیرمستقیم بر شاخص هزینه زندگی خانوارها نقش بسزایی دارند. در بررسی مسیرهای منتهی به شاخص هزینه زندگی خانوارها، اهمیت مسیر مستقیم بخش های آلاینده، بیشتر از مسیرهای غیرمستقیم است.

price effects of carbon dioxide tax on development path

environmental crises caused by the combustion of energy products, and needs the efficient policy to achieve sustainable development, in which the co2 taxation is one of the policies that policymakers have always feared about its distributional effects. therefore, the main purpose of this study is to study the distributive effect of carbon taxation in iran. the study was conducted using the sam-based multiplier approach in the first stage and then the structural path analysis (spa) in the framework of sam-based. in order to operationalize the model, the social accounting matrix of 2011 of the parliamentary research center and the tax rate of eighty thousand rials per ton have been used as a statistical basis. the results show that among the economic sectors, electricity pays the highest taxes due to high consumption of petroleum products, and households are directly and indirectly affected by the tax situation. they contribute directly to the tax in proportion to the consumption of fossil fuels directly, as well as to the consumption of goods produced indirectly from fossil fuels. the results showed that high-income households in rural and urban areas, and urban households will bear more tax burden and the cost-of-living index of households will increase by 2.8% with the above tax. the results showed, the service, agriculture and food sectors indirectly play an important role in the cost-of-living index of households. in examining the spa, to the household cost of living index, the direct paths of polluting sectors are more important than the indirect paths.