تجزیه اثر بازگشتی ناشی از بهبود کارآیی مصرف بنزین به اثرات جانشینی و تولیدی با تاکید بر بخش حمل‌ونقل: مدل Cge

بنزین یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های نفتی کشور محسوب می‌شود که در قیاس با متوسط منطقه‌ای و جهانی، دارای مصرف بسیار بالایی بوده و تمهیدات جدی جهت بهبود کارآیی مصرف آن در کنار سایر سیاست‌های اقتصادی از جمله سیاست‌های قیمتی، امری ضروری محسوب می‌شود. با توجه به اینکه بهبود کارآیی انرژی توام با شکل گیری اثر بازگشتی است، لذا بی‏توجهی یا کم‌توجهی به اثر بازگشتی، به ناکارآمدی یا کم‌کارآمدی سیاست‏های بهبود کارآیی منجر خواهد شد. هدف اصلی مقاله حاضر، این است که عوامل موثر بر اثر بازگشتی «بنزین» و «سایر فرآورده‌های نفتی» را به صورت کمّی تبیین کرده و اثر بازگشتی بخشی را به اثرات جانشینی و تولیدی تفکیک کند. نتایج، با به کارگیری مدل cge نشان می‌دهد که اولاً، اثر بازگشتی مربوط به بنزین و سایر فرآورده های نفتی در همه بخش های اقتصاد از جمله زیربخش های حمل ونقل، مثبت است؛ ثانیاً، بخش های تولیدی که بیشترین سهم از کل مصرف بنزین کشور را دارند، عوامل اصلی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بوده و سهم بیشتری از اثر بازگشتی گستره اقتصاد را به خود اختصاص داده اند؛ ثالثاً، تجزیه اثر بازگشتی در سطح فعالیت های تولیدی، حاکی از تسلط مکانیزم اثر جانشینی بر مکانیزم اثر تولیدی در شکل‌گیری اثر بازگشتی بخشی در کوتاه‌مدت است.