بررسی اثر هم‌زمان متغیر تعدیلگر سبک فرزندپروری مقتدرانه و متغیر میانجی تحمل پریشانی در ارتباط بین ابعاد روشن شخصیت و رفتارهای پرخطر نوجوانی

زمینه و هدف: رفتارهای پرخطر ازجمله چالش‌های دوره نوجوانی است که می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی آن ها داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر آزمون مدل علی گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانی براساس ابعاد روشن شخصیت با توجه به نقش واسطه های تحمل پریشانی و نقش تعدیل کنندگی سبک فرزندپروری مقتدرانه ادراک‌ شده بود.روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- همبستگی انجام شد. نمونه پژوهش شامل 474 نوجوان 16 تا 20 ساله شهر اصفهان بودند که به روش نمونه‌گیری مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس اقتدار والدینی بوری (1991)، مقیاس تحمل پریشانی سیمون و قاهر (2005)، مقیاس سه‌گانه روشن شخصیت کافمن و همکاران (2019) و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی علی زاده و همکاران (1387) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش‌های مدل‌یابی معادلات ساختاری با به‌کارگیری از نرم افزار amos-26 با سطح معناداری 0/05 استفاده شد.نتایج: نتایج ضرایب مسیر مستقیم نشان داد که ابعاد روشن شخصیت اثر منفی و معناداری بر تحمل پریشانی دارند و تحمل پریشانی اثر منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر دارد                        (p<0/05,0/226- r=).همچنین، ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر اثر منفی و معناداری دارد و اثر غیرمستقیم ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر از طریق تحمل پریشانی در افراد با نمرات مختلف سبک فرزندپروری مقتدرانه مثبت و معنادار بود (p<0/05،286/-r=).نتیجه گیری: سبک والدگری مقتدرانه می‌تواند به‌عنوان یک تعدیل گر موثر در ارتباط بین ابعاد روشن شخصیت و رفتارهای پرخطر نوجوانی عمل کند. همچنین، تحمل پریشانی به‌عنوان یک میانجی در این رابطه، نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخطر ایفا می‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای نوجوانان طراحی شود تا به تقویت مهارت‌های تحمل پریشانی در نوجوانان سبب بهبود سلامت روانی و کاهش رفتارهای پرخطر شود.

tendency to high-risk behaviors in adolescence based on bright dimensions of personality: the mediating role of distress tolerance and the moderating role of authoritative parenting style tendency to high-risk behaviors in adolescence

background & aim: risky behaviors are a common challenges faced with adolescence and can have significant impacts on their physical and mental health. the aim of the this study was to examine a causal model of the tendency towards risky behaviors in adolescents based on the bright dimensions of personality, considering the mediating effect of distress tolerance as well as the moderating influence of perceived authoritative parenting style.methods: this study was conducted with a fundamental objective and a descriptive-correlational method. the statistical population of this study consisted of all adolescents aged 16-20 years in isfahan city, from which a total of 474 individuals were selected through a staged sampling method. data was collected using buri’s (1991) parenting authority scale, simon and qaher’s (2005) distress tolerance scale, kaufman’s (2019) bright personality triad scale and alizadeh’s (2008) iranian adolescent risk-taking scale. for data analysis, methods of structural equation modeling were employed using spss amos-26 software at a significance level of 0.05.results: in this study, 293 girls (61.8%) and 181 boys (38.2%) participated, with a mean age of 18.6 years. the direct path coefficients showed that the bright dimensions of personality had a significant negative impact on distress tolerance, and that distress tolerance had a negative and significant effect on risky behaviors (p<0.05, r=-0.226). additionally, the bright dimensions of personality had a significant negative effect on risky behaviors. the indirect effect of bright dimensions of personality on risky behaviors through distress tolerance was found to be positive and also it was significant for individuals with different scores on authoritative parenting style (p<0.05, r=-0.286).conclusion: the authoritative parenting style can be an effective moderator in the connection between bright dimensions of personality and risky behaviors in adolescents. furthermore, distress tolerance plays a significant role in mediating the reduction of risky behaviors. hence, it is recommended that educational and supportive programs be developed for adolescents in order to improve their distress tolerance skills. this will ultimately lead to better mental health and a decrease in risky behaviors.