مقایسه تاثیر آموزش بیمارمحور وخانواده محور برتبعیت از درمان بیماران تحت عمل پیوند کلیه: یک مطالعه نیمه تجربی

زمینه و هدف: امروزه بی‌توجهی به آموزش و توانمندی بیماران و مراقبین آن ها مهم‌ترین نقص در استراتژی‌های درمانی و مراقبتی است که زمینه‌ساز برگشت بیماران به بیمارستان می شوند. مطالعه حاضر باهدف مقایسه تاثیر آموزش بیمار محور و خانواده محور بر تبعیت از درمان در بیماران تحت عمل پیوند کلیه انجام شد.روش ها: این مطالعه به روش نیمه تجربی با مشارکت 96 نفر از بیماران تحت عمل پیوند کلیه در بیمارستان دکتر لبافی نژاد در شهر تهران و یکی از اعضاء درجه‌یک خانواده بیمار انجام شد. واحدهای پژوهش به روش نمونه‌گیری متوالی وارد مطالعه شدند و به سه گروه (32 نفر) خانواده محور، بیمار محور و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات فرم مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه تبعیت از درمان بود. هر دو گروه مداخله آموزش هایی در قالب کلاس های آموزشی به مدت 6 هفته دریافت و گروه کنترل فقط آموزش‌های روتین بخش را دریافت کردند. به‌منظور تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss نسخه 24 و آزمون‌های آماری کروسکال والیس، کای اسکوئر و رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد.نتایج: تفاوت آماری معناداری در حیطه‌های اهتمام، تطابق، چسبیدن و امتیاز کلی بین سه گروه آموزش بیمار محور، خانواده محور و آموزش روتین، بعد از مداخله وجود داشت (p<0.05). بین امتیاز کلی نمره تبعیت از درمان و همچنین تمامی حیطه‌ها به جزء تلفیق و تدبیر بین سه گروه مطالعه تفاوت آماری معناداری وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: آموزش بیمار محور و خانواده محور در بیشتر حیطه‌های تبعیت از درمان تاثیر دارد اما آموزش خانواده محور موثرتر از آموزش بیمار محور است.

a comparison of the effects of patient-centered and family-centered education on treatment adherence in kidney transplant patients: a quasi-experimental study

background & aim: today, the most significant flaw in treatment and care strategies is the neglect of training and empowering patients and their caregivers. this often leads to patients returning to the hospital. the purpose of this study was to compare the impact of patient-centered and family-centered education on treatment adherence in kidney transplant patients.methods: the present study was a quasi-experimental study conducted with the participation of 96 patients undergoing kidney transplantation at dr. labafinejad hospital, which is affiliated with the social security organization of tehran. the study also included one first-degree family member of each patient. the research units were selected using a consecutive sampling method and were divided into three groups (32 people): family-centered, patient-centered, and control. the data was collected through questionnaires on demographic characteristics and treatment adherence. in the patient-centered and family-centered groups, participants received additional training through educational classes for a period of 6 weeks in addition to routine training. the control group received only routine training at the department. the data was analyzed using spss version 24 software and statistical tests such as kruskal-wallis, chi-square, and multiple linear regression.results: after the intervention there was a statistically significant difference in the areas of domain, compliance, adherence, and overall score between the three groups (p<0.05). additionally there was a statistically significant difference in the overall treatment adherence score and all the areas except integration and planning between the three groups of patient-centered, family-centered, and control groups (p<0.05).conclusion: patient-centered and family-centered education affect treatment adherence in most areas, but family-centered education is more effective than patient-centered education.