رابطه سواد سلامت و نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده با رفتارهای خودمراقبتی در بیماران دیابتی نوع دو

زمینه و هدف: خودمراقبتی در بیماران دیابتیک به پیشگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی آن ها کمک قابل توجهی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت، سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده (tpb) با خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در شهرستان صومعه‌سرا انجام گرفت.روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که از مهر تا آذرماه 1396 انجام شد. 166 نفر از بیماران دیابتیک داوطلب تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان صومعه‌سرا با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم اطلاعات دموگرافیک، مقیاس‌های روا و پایایی مرتبط با سازه‌های tpb، پرسشنامه سواد سلامت و پرسشنامه خودمراقبتی بودند. داده‌ها با نرم افزارspss ویرایش23 و lisreal ویرایش 8/8 و آزمون‌های همبستگی پیرسون و آنالیز مسیر تحلیل شدند. نتایج: میانگین سنی نمونه‌ها 9/5 ±57/3 سال و 58/4 % بیماران زن بودند. میانگین سواد سلامت در زنان به طور معناداری بالاتر از مردان بود (0/021=p) و در بیماران با میزان تحصیلات بیشتری نیز به طور معناداری بالاتر بود (0/026=p). میانگین نگرش، هنجارهای انتزاعی و قصد بین بیماران با سواد سلامت پایین و کافی اختلاف معنادار را نشان داد (0/05> p). بیماران با سواد سلامت پایین و کافی از لحاظ رعایت رژیم غذایی (0/07=p) و فعالیت جسمانی (0/017=p) با یکدیگر اختلاف معناداری داشتند. متغیرهای نگرش (0/38= β)، کنترل رفتاری (0/29= β)و هنجارها (0/19= β) به ترتیب مهم‌ترین پیش‌بینی کننده قصد رفتاری بودند(0/05>‌p). نتیجه گیری: ارتباط بین سواد سلامت و متغیرهای روان‌شناختی نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک‌شده با خودمراقبتی در بیماران دیابتی معنادار بود، بنابراین، توجه به متغیرهای مذکور در طراحی مداخلات آموزشی ضروری به نظر می‌رسد.

Association between Health Literacy and Theory of Planned Behavior with Self-Care Behaviors in Type 2 Diabetic Patients

Background Aim: Selfcare in diabetic patients helps them to prevent complications of the disease and thus improves their quality of life. The aim of this study was to determine the relationship between health literacy, TPB constructs and selfcare behaviors in diabetic patients in the city of Somesara.Methods: This crosssectional study was conducted from October to December in 2017. A total of 166 type 2 diabetic patients who referred to health centers in the city of Somesara participated using random sampling. The data gathering tools were demographic items, valid and reliable TPB construct rsquo;s scales, Health Literacy scale and Selfcare scale. Data were analyzed by SPSS 23, Lisrel 8.8, Pearson correlation coefficient, and path analysis.Results: The mean age of the samples was 57.3 ±9.5 years and 58.4% of patients were female. The mean health literacy scores in women was significantly higher than men (P=0.021). It was also higher in patients with higher educational level (P=0.026). The mean of attitude subjective norms, and intention showed a significant difference between patients with low and adequate health literacy (P<0.05). Moreover, the state of dietary intake (P=0.007) and physical activity (P=0.017) was different between patients with low and adequate health literacy. attitude ( β=0.38), behavioral control ( β=0.29), and norms ( β=0.19) were significant strong predictors of behavioral intentions respectively )P<0.05).Conclusion: The relationship between health literacy, attitude, subjective norms, and perceived behavioral control with selfcare was significant in diabetic patients. Therefore, attention to these variables in the design of educational interventions seems necessary.