تقابل ترجیحات زیباشناسی منظر و فضای سبز پایدار در مناطق خشک

یکی از مطالبات اجتماعی و شهروندی رو به افزایش در کشورهای در حال توسعه، گسترش و احیای فضاهای سبز شهری است. در این زمینه رشد جمعیت و کمبود منابع آبی پایدار از چالش‌های بسیار مهم و پیش رو در مناطق خشک است. تغییر سبک و پارادیم‌های طراحی منظر در مناطق خشک با در نظر گرفتن اولویت کاهش مصرف آب، می‌تواند منجر به نارضایتی‌های اجتماعی ناشی از خشک‌منظرسازی و فضاهای سبز کم‌نهاده شود. بالا رفتن توقع بصری جامعه نسبت به فضاهای سبز در دهه‌های اخیر که حاصل گزینش الگوهای ناصحیح طراحی منظر بویژه در مناطق خشک بوده است، زمینه‌ساز اصلی تقابل احتمالی بین ترجیحات زیباشناسی و فضای سبز پایدار در این مناطق است. در این مقاله از یک طرف ترجیحات زیباشناسی منظر و فضای سبز و گزینه‌های طراحی آن‌ها در مناطق خشک ایران بررسی شده است و از طرف دیگر دلایل تقابل احتمالی بین این دو مهم و راهکارهای مناسب جهت کاهش این ناهمسویی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. از بین نه گزینه بسیار اثرگذار در ادراک و ترجیحات زیباشناسی منظر توسط انسان، گزینه‌های طراحی در مناطق خشک، خشک‌منظرسازی و طراحی شهری حساس به آب مهمترین می باشند. لزوم استفاده از این مفاهیم در طراحی‌ها از یک طرف و افزایش آگاهی اجتماع نسبت به بحران آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک، بومی‌سازی و ورود جایگزین‌های گیاهی مقاوم به خشکی با تنوع بالا و خلاقیت و ابتکار در طراحی‌های خشک‌منظر از طرف دیگر می‌تواند تا حدودی نارضایتی احتمالی شهروندان از توسعه فضای سبز پایدار در اقلیم‌‌های خشک را کاهش دهد.

The Conflict of Landscape Aesthetic Preferences with Sustainable Green Space in Arid regions

One of the social and citizen demands that is increasing in developing countries, is the expansion and rehabilitation of urban green spaces. Population growth and lack of sustainable water resources is one of the important challenges facing the arid regions. Change in style and paradigm of landscape design in arid areas with regard to the priority of reducing water consumption, can lead to social discontent caused by xeriscaping and creation of low input green spaces. Rising visual demand in society towards green spaces in recent decades as a result of improper selection of landscape design patterns, especially in dry areas, is the main reason for a possible conflict between aesthetic preferences and sustainable green space in these regions. In xeriscaping, integration of effective factors in aesthetic perception with relevant variables in planting design less has been under consideration. Effective factors in aesthetic perception are nine visual concepts include coherence, disturbance, stewardship, imageability, visual scale, naturalness, historicity and ephemera. Seven fundamental principles of xeriscaping are plan and design for water conservation, improve the soil, limit turf area or select alternatives, irrigate efficiently, select appropriate plants and hydrozone plants, mulch to reduce evaporation, maintaining a xeriscape. Despite researches showing that xeriscaping could usually reduce landscape water consumption by onethird however, many people were initially reluctant to substitute it for conventional landscaping. A common perception was that xeriscape were drab and barren and featured nothing more than rocks and some succulent and thorny plants. In this paper, on one hand the aesthetic preferences of landscape and green space and also options of design in arid regions of Iran have been explored and on the other hand, the reasons behind possible confrontation between these two major issues and suitable strategies for reducing the conflict, has been discussed and analyzed. Amongst the nine concept of aesthetic that affect social preferences, the concepts of complexity, coherence, imageability and ephemera in green spaces of arid regions, are faced with more challenges than other concepts. Since in the xeriscaping, use of droughtresistant plants is one of the principles so, for low diversity in ornamental plant species and partial removal of lawns and water element in the landscape, aesthetic preferences of citizens, will not be fulfilled completely. Social awareness toward the water crisis in the arid and semiarid regions of Iran, ornamental plant domestication and import of drought resistant species as alternatives and also creativity and innovation in xeriscaping designs, can decrease the possible dissatisfaction of the citizens from the sustainable and rational development of green spaces in dry climates.