ارزیابی شاخص‌های جوانه‌زنی دو گونه سریش ایرانی (eremurus kopetdaghensis و eremurus luteus) با تیمار اسید جیبرلیک و سرما

سریش از گیاهان ریزوم دار بهارگل با گل آذین زیبا و منحصر به فردی است که ارزش زینتی بسیاری دارد. متاسفانه علیرغم ارزشمند بودن گونه های بومی آن، اطلاعات در مورد تنوع آن اندک و تنها استفاده از چسب سریش مرسوم بوده است. هدف از این پژوهش معرفی با صرفه ترین روش جوانه زنی و رفع خفتگی بذرهای سریش کپت داغ (eremurus kopetdaghensis m. pop ex b. fedtsch.) و سریش لیمویی (eremurus luteus baker) و ارائه مناسبترین گونه برای شرایط ایران بود. بدین منظور برای دستیابی به مناسبترین مکان جهت افزایش جوانه زنی، قدرت زنده مانی و رفع خفتگی بذرها، تحت پیش تیمارهای محرک فیزیکی شامل خیساندن بذر به مدت 72 ساعت، سمباده کشیدن پوسته بذر و تیمار هورمونی جیبرلیک اسید ppm 10 قرار گرفتند و سپس در خاک گلدان در سه مکان کجور، باغ گیاه شناسی ملی ایران با دمای متغیر و در سردخانه با سرمای ثابت 4 درجه سانتی گراد به مدت 30 روز نگهداری شدند. نتایج نشان داد برای شکست خواب و افزایش جوانه زنی به اسید جیبرلیک ppm 10 و افزایش تعداد روزهای یخبندان نیاز است و سرمای زمستانه موجب تاخیر در زمان جوانه زنی و افزایش تعداد بذرهای جوانه زده شد که در سریش کپت داغ با درصد جوانه زنی 70، سرعت جوانه زنی 7.5، شاخص بنیه بذر 7.23 و در سریش لیمویی با درصد جوانه زنی 55، سرعت جوانه زنی 8.79 و شاخص بنیه بذر 10.15 در کجور، به ترتیب در سریش کپت داغ 42.6، 8.9، 5.56 و در سریش لیمویی 40، 9.6، 11.06 در باغ گیاه شناسی و در سریش کپت داغ 33.3، 0.31، 0.56 و در سریش لیمویی 45.33، 0.72، 3.65 در سردخانه بود و در مقایسه با تیمار شاهد که فقط تحت پیش تیمار محرک فیزیکی بودند اختلاف معنی داری مشاهده شد. مقایسه ی بین دو گونه نشان داد که قدرت زنده مانی سریش لیمویی بیشتر از سریش کپت داغ در هر سه موقعیت باغ گیاهشناسی، کجور و سردخانه با سرمای ثابت 4 درجه سانتی گراد بود و می توان از این گونه برای تکثیر در اقلیم های مشابه استفاده نمود.