سنجش میزان تاب‌آوری مدیریتی – نهادی سکونتگاه‌های شهری جدید در برابر خطر زلزله (موردپژوهی: منطقۀ شهری اصفهان بزرگ)

تاب‌آوری مدیریتی – نهادی که به‌عنوان ظرفیت نهادی و اجرایی جوامع برای کاهش خطر و ایجاد پیوندهای سازمانی در درون جامعه تعریف می‌شود، به‌نوعی ویژگی‌های مرتبط با تقلیل خطر، برنامه‌ریزی و تجربۀ سوانح قبلی را در بر می‌گیرد. در این بعد، ویژگی‌های فیزیکی سازمان‌ها ازجمله تعداد نهادهای محلی، دسترسی به اطلاعات، پایبندی به دستورالعمل‌های مدیریت بحران، به‌هنگام بودن قوانین و مقررات، قوانین و مقررات بازدارنده و تشویقی به‌ویژه در امر ساخت‌وساز مسکن، تعامل نهادهای محلی با مردم و نهادهای دولتی، رضایت از عملکرد نهادها، مسوولیت‌پذیری نهادهای محلی با مردم و نهادهای دولتی، رضایت از عملکرد نهادها، مسوولیت‌پذیری نهادها و نحوۀ مدیریت یا پاسخگویی به سوانح نظیر ساختار سازمانی ارزیابی می‌شود. هدف از انجام این پژوهش، رتبه‌بندی میزان تاب‌آوری مدیریتی – نهادی سکونتگاه‌های شهری جدید منطقۀ شهری اصفهان در برابر خطر زلزله با استفاده از روش آراس است. با توجه به مولفه‌های مورد بررسی و ماهیت موضوع، رویکرد حاکم بر این پژوهش، «توصیفی تحلیلی» است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل 6 سکونتگاه شهری جدید شاهین‌شهر، مجلسی، سپاهان‌شهر، فولادشهر، بهارستان و شهید کشوری هستند. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی بوده و در بخش ادبیات تحقیق برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی اقدام شده است. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، سکونتگاه‌های جدید شهید کشوری، مجلسی، سپاهان شهر، بهارستان، فولادشهر و شاهین‌شهر به ترتیب رتبه‌های اول تا ششم را ازنظر تاب‌آوری مدیریتی – نهادی در برابر خطر زلزله را دارا هستند. ازآنجاکه تمام برنامه‌ریزی‌ها، راهبردها و اهدافی که برای تاب‌آوری سکونتگاه‌های مورد مطالعه ترسیم می‌شود، تحت تاثیر عوامل مدیریتی – نهادی است. بنابراین توجه به مسالۀ تاب‌آوری مدیریتی – نهادی در سطح سکونتگاه‌های مورد مطالعه اهمیت بسیار زیادی دارد.

measuring the degree of managerial-institutional resilience of new urban habitations against earthquake risk (case study: isfahan metropolitan)

one of the problems that has always threatened the life of urban communities for centuries is the occurrence of natural disasters that if left unattended and unprepared, cause irreparable damage to various aspects of human life, including residential, social, economic, etc.. in the world, 40 types of natural disasters have been identified, 31 of which have occurred in iran. among these natural disasters, earthquakes are one of the most important natural disasters that pose a threat to the development of society and as one of the major disasters, causing various physical, social, and economic damages around the world every year. until the 1980s, the prevailing approach to global crisis management was based on reducing vulnerability, but since the 1980s, efforts have been made to change the prevailing crisis management paradigm; the prevailing view has shifted from focusing solely on reducing vulnerability to increasing disaster resilience. in this new paradigm, the shift from reactivity to deterrence and participation has changed. in the meantime, managerial institutional resilience against natural disasters (earthquakes), which is actually how the administrative and executive capacities of societies are affected by disasters, is one of the issues that should be considered in every society. it is noteworthy that the type of attitude towards the issue of resilience and the way of its analysis, on the one hand, plays a key role in how to recognize the current situation of resilience and its causes, and on the other hand, affects policies and measures to reduce risk and how to deal with it.