بررسی و تحلیل میزان مطلوبیت کارکردهای اجتماعی فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 12 کلان‌شهر تهران)

فضاهای شهری دارای عملکردها و کارکردهای متنوعی می‌باشند که در این بین یکی از مهمترین آنها کارکرد اجتماعی است. کارکرد اجتماعی فضا از مهمترین کارکردهای فضاهای شهری محسوب می‌گردد که امکان درگیری در تعاملات معنادار با اجتماع، شکل‌گیری حس مکان و فرصت جمع شدن و لذت تجربه با دیگران را در شهروندان ایجاد می‌نماید. بنابراین، با توجه به اهمیت کارکرد اجتماعی فضاهای شهری، هدف از تحقیق حاضر بررسی و تحلیل مطلوبیت این کارکردها در منطقه 12 کلان‌شهر تهران می‌باشد. از این‌رو، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی اکتشافی بوده که به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان منطقه 12 تهران بوده که حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شده است که نحوه‌ی دسترسی به آنها بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان مطلوبیت کارکردهای اجتماعی فضاهای شهری در منطقه 12 کلان‌شهر تهران یعنی برقراری تعاملات اجتماعی، تعهد و تعلق اجتماعی (یکی شدن با فضا) و پاسخگویی اجتماعی بر اساس مدل ساختاری به ترتیب 0.62، 0.49 و 0.41 به‌دست آمده است. همچنین نتایج شاخص جزئی مقدار بحرانی و p در مدل ساختاری نشان می‌دهد که وضعیت متغیرهای برقراری تعاملات اجتماعی در منطقه 12 در سطح اطمینان 95 درصد و مقدار بحرانی 2.37 (یعنی بالاتر از 1.96) مطلوب، متغیرهای پاسخگویی اجتماعی با مقدار بحرانی 1.52 (یعنی کمتر از 1.96) نامطلوب و پاسخگویی اجتماعی با مقدار بحرانی 1.99 دارای مطلوبیت نسبی بوده است.

an analysis of the desirability of social functions of urban spaces: a case study on district 12 of tehran metropolis

urban spaces have a variety of functions, one of the most important of which is social function. the social function of space is one of the most important functions of urban spaces that creates the possibility of engaging in meaningful interactions with society, forming a sense of place and the opportunity to gather and enjoy the experience with others as citizens. therefore, considering the importance of the social function of urban spaces, the purpose of this study is to investigate and analyze the desirability of these functions in district 12 of tehran metropolis. the research method was applied in terms of purpose and analyticalexploratory in nature. to analyze the data, structural equation modeling method was used in amos software. the statistical population of the study also included the citizens of district 12 of tehran, and the sample size was 384 based on cochran’s formula and a simple random sampling method. findings show that the degrees of desirability of social functions of urban spaces in district 12 of tehran, i.e., social interaction, commitment, social belonging (integration with space) and social accountability have been obtained to be 0.62, 0.49 and 0.41, respectively based on the structural equation modeling. also, the results of the partial index of critical and p values in the structural model show that the status of social interaction variables in district 12 was desirable at 95% confidence level with the critical value of 2.37 (i.e., above 1.96). moreover, social response variable with a critical value of 1.52 (i.e., less than 1.96) was unfavorable and social responsiveness with a critical value of 1.99 was relatively desirable.