تحلیل علیت لایه ای در واکاوی مفهوم پیاده مداری با تاکید بر مدل pestel (مطالعه موردی: شهر تهران)

اگرچه تبعات منفی رویکرد خودرومحور در برنامه‌ریزی و توسعه شهری مانند مصرف بی‌رویه منابع و امکانات، آلودگی هوا و کاهش زیست‌پذیری شهری، پرواضح و روشن است، لیکن تلاش‌های متولیان و گردانندگان در توجه به رویکردهای پایداری و مواجهه با مسئله با چالش‌های جدی مواجه است. در سالیان اخیر، یکی از رویکردهای موثر جهت برون‌رفت از معضلات مذکور، پیاده‌مداری بوده که در آن، توجه به پیاده‌روی در فضاهای شهری نه تنها ریشه در محیط انسان‌ساخت دارد، بلکه بصورت ماهیتی و ساختاری دلایل اجتماعی، اقتصادی، فناوری، سیاسی و قانونی نیز دارد. در این مقاله تلاش گردیده ضمن بررسی فرآیند تحول پیاده‌مداری طی سه دهه اخیر و تعریف جامع از آن، از بستر مدل pestel جهت تبیین ابعاد و عوامل آن استفاده شود. با توجه به پیچیدگی امکان شناسایی و درهم تنیدگی عوامل موثر بر پیاده‌مداری و ضرورت دسته‌بندی زمینه‌های شکل‌گیری و اثرگذار آن، از تحلیل علیت لایه‌ای استفاده شده است. در ادامه، با بهره‌گیری از روش دلفی دومرحله‌ای و آماری، پس از نظرخواهی از خبرگان، پنج محله از شهر تهران مورد مصاحبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بررسی تحلیل عاملی تاییدی و پایایی متغیرهای تحقیق بیانگر معناداری 6 بعد، 12 عامل، 28 مولفه و 37 شاخص پیاده‌مداری در سطح معناداری (0.01 >p) و بار عاملی بیشتر از 0.5 است. در نهایت، به جهت پیش بینی مقادیر متغیرهای تبیین‌کننده در ابعاد شش گانه پیاده‌مداری، از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شده و امتیاز اکتسابی پیاده‌مداری از دیدگاه شهروندان در محلات مورد مطالعه محاسبه گردیده است.

Causal Layered Analysis in the Research of the Walkability Concept with Emphasis on the PESTEL Model (Case study: Tehran)

Although the negative consequences of a caroriented approach to urban planning , such as excessive consumption of resources and facilities, air pollution and reduced urban viability, are obvious, the efforts of trustees and operators to address sustainability. In recent years, one of the effective approaches to get out of these problems has been walkability, in which attention to walking in urban spaces is not only rooted in the built environment. In this paper, while examining the process of walkability transformation during the last three decades and a comprehensive definition of it, an attempt has been made to use the PESTEL model platform to explain its dimensions and factors. Due to the complexity of the possibility of identifying and intertwining the factors affecting pedestrianization and the necessity of classifying the fields of its formation and impact, the Causal Layered Analysis has been used. Then, using the twostep and statistical Delphi method, after consulting the experts, five neighborhoods of Tehran have been interviewed and analyzed. The results of the analysis of factor analysis and reliability of research variables indicate the significance of 6 dimensions, 12 factors, 28 components and 37 indicators of walkability at the significance level (p <0.01) and the factor load is more than 0.5. To predict the values of the explanatory variables in the six dimensions of walkability, Finally, in addition to proposing six regression equations related to these factors, the acquired points of walkability from the citizens' point of view in the studied areas have been calculated.