تبیین عوامل جدایی‌گزینی فضایی در عرصه‌های روستاشهری

جدایی‌گزینی فضایی از مهم‌ترین چالش‌های مناطق شهری است. این پدیده در روستاهای ادغام شده در شهر بروز محسوس‌تری دارد. اغلب این روستاها طی فرآیند ادغام، تحت تاثیر عوامل متعدد به یکپارچگی و انسجام نرسیده و به صورت محله‌ای مسئله‌دار و ایزوله در شهر درآمده‌اند. درک صحیح جدایی‌گزینی فضایی جهت کنترل پیامدهای آن در این عرصه‌ها از مسائل جامعه است. این تحقیق با هدف تبیین عوامل جدایی‌گزینی فضایی در عرصه‌های روستاشهری با روش توصیفی مبتنی بر مطالعات اسنادی و روش تحلیلی با بهره‌گیری از تکنیک maxqda در دو مرحله کدگذاری باز و کدگذاری محوری انجام شده است. طبق یافته‌های پژوهش، عوامل جدایی‌گزینی فضایی در مقیاس‌های گوناگون و از مکانی به مکان دیگر متفاوت است، این پدیده متاثر از دو دسته عوامل بیرونی (عوامل سیاسی مدیریتی (26 تکرار)، مکان و زمان) و درونی (اجتماعی فرهنگی (67)، اقتصادی (58) و کالبدی (74)) است (کدگذاری باز). جهت دسته‌بندی بهتر عوامل و قابلیت تحلیل آن‌ها در تحقیقات آتی، پس از کدگذاری باز با کدگذاری محوری، عوامل درونی در دو سطح تعریف شده و مواردی که در تحقیقات از نوع متغیر، شاخص و سنجه بودند، شناسایی و تکمیل شدند. نتایج نشان می‌دهد که عوامل می‌توانند هم‌پوشان، متناقض و یا تقویت‌کننده یکدیگر باشند. دوگانگی سیستم شهر و روستا، ضعف برنامه‌ریزی، فقر ساکنان، بیکاری، کمبود خدمات و کیفیت پایین حمل‌ونقل عمومی و زیرساخت‌های ناقص در عرصه‌های روستاشهری همراه با عدم وجود سیستم مدیریت شهری به عنوان مهم‌ترین عوامل، بیشترین تکرار را داشته‌اند. این عوامل بایستی جهت رفع جدایی‌گزینی فضایی در عرصه‌های روستاشهری در اولویت برنامه‌ها قرار گیرند.

An Explanation of the Effective Factors on Spatial Segregation in RuralUrban Areas

Spatial segregation is one of the most important challenges in urban area, which is more noticeable in merged villages into cities. During merging, these villages mostly become a problematic and isolated neighbor of the cities. True understanding of spatial segregation is essential to control the consequences of merging in these areas. The aim of this paper is to explain the factors of spatial segregation in ruralurban areas. According to the findings, elements of spatial segregation varied at different scales and from place to place. This phenomenon was affected by two factors, including: external factors (political, management, location and time) and internal factors (sociocultural, economic and physical factors) (open coding). For better factor classification and to facilitate their analysis in future researches, after open coding, internal factors were defined at the two levels using axial coding and variable, index and metrics type items were identified and completed. The results showed, that factors could overlap, contradict or reinforce each other. The dichotomy of urban and rural systems, poor planning, poverty of residents, unemployment, lack of services, low quality of public transport and incomplete infrastructures of ruralurban areas as well as lack of urban management system are the most important factors with the most repetition. These factors should be mentioned as the prior programs to eliminate spatial segregation in different ruralurban areas.