امکان‌سنجی تحقق‌پذیری نظام برنامه‌ریزی و مدیریت یکپارچه‌ی بازآفرینی بافت‌های تاریخی (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)

امروزه بافت تاریخی شهرها به رغم پیشینه‌ی درخشان، با مشکلات پیچیده و متعدد ناشی از بی‌هویتی شهر معاصر روبه‌رو بوده و از پرمسئله‌ترین نقاط شهری به‌شمار می‌روند که گستره‌ی مشکلات پیچیده‌ی آن تمامی شهر را دربر می‌گیرد. در این راستا، به‌منظور ارتقای بافت‌های تاریخی در دهه‌های اخیر رویکردهای متعددی ارائه شده است که سیر تکاملی آنها بازآفرینی بوده که نیازمند الگوی برنامه‌ریزی و مدیریتی یکپارچه می‌باشد. با توجه به اهمیت بافت تاریخی شهرها از منظر برنامه‌ریزی و مدیریتی، هدف از تحقیق حاضر امکان‌سنجی تحقق‌پذیری نظام برنامه‌ریزی و مدیریت یکپارچه‌ی بازآفرینی بافت‌های تاریخی در کلان‌شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی بوده که به‌منظور تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل عاملی q و آزمون آماری t تک‌نمونه‌ای استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران شهری و نخبگان دانشگاهی و کارشناسان آشنا به مسائل بافت‌های تاریخی است که حجم نمونه با استفاده از روش دلفی 100 نفر تعیین گردیده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نظام برنامه‌ریزی و مدیریت یکپارچه‌ی بازآفرینی بافت‌های تاریخی در کلان‌شهر تبریز در ابعاد مختلف ساختار مدیریتی (تفرق‌های تصمیم‌گیری و عملکردی)، ظرفیت‌های سازمانی و بهره‌گیری از رویکردهای متنوع و مشارکت (عدم مشارکت مردم و نهادهای خصوصی و عدم مشارکت افقی (بین‌سازمانی) و عمودی (درون‌سازمانی) در سازمان‌ها) دارای کاستی‌های اساسی است. در این راستا، سه الگوی تاثیرگذار بر تحقق‌پذیری مدیریت یکپارچه‌ی بازآفرینی، مدیریت واحد و سیستمی، نونهادگرایی و مشارکت و تنوع‌گرایی می‌باشند که ارزش آنها بر اساس مدل تحلیل عاملی q به ترتیب 3.843، 2.651 و 1.798 به‌دست آمده است.

Feasibility of the integrated planning and management system for the regeneration of historical textures: A case study on Tabriz Metropolis

Nowadays, the historical texture of cities, despite their brilliant history, face complex and numerous problems caused by the ignorance of the contemporary city and their complex problems cover the entire city. In this regard, to enhance the historical textures in recent decades, several approaches have been proposed, among which, regeneration requires an integrated planning and management model. Considering the importance of the historical context of cities from the perspective of planning and management, the present study tries to assess the feasibility of an integrated planning and management system for the regeneration of historical textures in Tabriz Metropolis. The present applied research is descriptiveanalytical in nature. To analyze the data, Q factor analysis model and onesample ttest are used. The results show that the integrated planning and management system for the regeneration of historical textures in the metropolis of Tabriz have fundamental shortcomings in various aspects of management structure (decisionmaking and functional divisions), organizational capacity and participation (lack of participation of people and private institutions). In this regard, there are three models affecting the feasibility of integrated management of regeneration, including unit and system management, neoinstitutionalism and participation and diversity, the values of which have been obtained through the Q factor analysis model to be respectively 3.843, 2.651 and 1.798