ارزیابی مولفه‌های تاب‌آوری کالبدی محیطی بافت‌های ناکارآمد شهری در جهت کاهش بحران زلزله (مطالعه موردی: شهر ملارد)

تاب‌آوری یک عبارت کلیدی در مدیریت ریسک سوانح است. تاب‌آوری در شیوه‌های مختلفی تفسیر می‌شود و ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند تاب آوری اغلب اشاره به میزان یا حدی که یک سیستم معین قادر به تحمل و تاب آوری در برابر تغییرات مالی، بوم شناختی، اجتماعی و یا فرهنگی است قبل از این‌که خود را در یک مجموع جدید از ساختارها و فرآیندها مجدداً سازماندهی کند دارد. بافت‌های فرسوده شهری، محلات فرسوده‌ای در فضای شهری است که مسائل و پیچیدگی‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و شیوه خود را دارد. بحران‌های طبیعی پتانسیل این امر را دارند که در نبود سیستم‌های تقلیل مخاطرات به سوانحی هولناک تبدیل شوند. امروزه جوامع در پی وقوع شرایط اضطراری در تلاش هستند که هر چه سریعتر به وضعیت پیش از بحران دست یابند. از این رو در سال‌های اخیر به موضوع تاب‌آوری توجه بیشتری شده است. در این پژوهش سعی شده است شاخص‌های مولفه کالبدی محیطی تاب‌آوری شهری در بافت‌های ناکارآمد را که می‌تواند در تاب‌آوری شهری به‌کار گرفته شوند شناسایی شده تا به کمک آن به توان محدوده مورد مطالعه را نسبت به تغییرات و بحران‌های پیش رو انعطاف پذیر نمود. پژوهش حاضر از نوع کمی بوده که از تدابیر مطالعه اسنادی و میدانی به‌منظور گردآوری اطلاعات است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) در محیط نرم‌افزاری gis 10.5 صورت پذیرفته است. هم‌چنین پژوهش حاضر را به لحاظ هدف می‌بایست در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش در زمره پژوهش‌های توصیفی به‌شمار آورد. معیارهای مورد بررسی در تحقیق حاضر شامل فاصله از مراکز درمانی، ریزدانگی بافت، تعداد طبقات، جنس و قدمت مصالح، دسترسی به فضاهای سبز و باز و تراکم جمعیت می‌باشد. براساس نتایج به دست آمده از میان عواملی که مورد بررسی قرار گرفته است، معیار ریزدانگی با میانگین 0.338 در میان دیگر عوامل در نظر گرفته شده، بالاترین درجه اهمیت را در میزان تاب‌آوری محدوده مورد مطالعه داشته و بعد از آن، معیار جنس سازه 0.221 درصد، در میزان تاب‌آوری محدوده مورد بررسی تاثیرگذار هستند. بنابراین نتیجه گیری شد که براساس معیارها و عوامل تاثیرگذار برای کاهش بحران زلزله در منطقه مورد بررسی نه تنها عوامل موثر تاثیرگذار هستند بلکه بافت های فرسوده شهری نیز تاثیر فراوانی دارتد.

Evaluation of environmental physical resilience components of dysfunctional urban tissues to reduce earthquake crisis: A case study on Mallard

Natural disasters have the potential to turn into catastrophic disasters in the absence of hazard reduction systems. Today, communities are trying to reach a precrisis situation as soon as possible following an emergency. Therefore, in recent years, more attention has been paid to the issue of resilience. In this study, we have tried to identify the indicators of the environmental physical component of urban resilience in dysfunctional contexts that can be used in urban resilience in order to make the study area more flexible to the forthcoming changes and crises. The present study is quantitative applied descriptive research which uses documentary and field data. Data analysis has been done using Analytic Hierarchy Process (AHP) in GIS 10.5 software environment. The criteria studied in the present study include distance from medical centers, tissue fineness, number of floors, material and age of materials, access to green and open spaces and population density. The results of the present studies indicate that among the factors studied, the fineness criterion, with an average of 0.338, has the highest degree of resilience in the study area and then the structural material criteria, has 0.221% effect on the resilience of the study area.