نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تاکید بر عامل پیش‌گیری از وقوع جرم در محله چهارباغ منطقه ثامن مشهد

فضاهای شهری یکی از تاثیرگذارترین عوامل در هدایت الگوهای رفتار فردی و اجتماعی افراد هستند. تمامی رفتارهای انسان در فضاهای معینی شکل می‌گیرد که بستر رفتار به‌شمار می‌آیند. از همین رو، با ارتقای کیفیت محیط می‌توان از بروز رفتارهای ناهنجار تا حدی جلوگیری کرد. ایجاد محیط دفاعی با نظر به ترکیب دو جنبه فیزیکی و روان‌شناسی به‌طور همزمان، جوهر و اساس مفهوم پیش‌گیری جرم ازطریق طراحی محیطی را تشکیل می‌دهد. برخی مکان‌ها به‌دلیل ساختار کالبدی خاص، نوع فعالیت و ویژگی‌های ساکنان آن مکان، فرصت بیشتری را برای وقوع جرم فراهم می‌کنند. هدف کلی از انجام این تحقیق دست‌یابی به الگویی از برنامه‌ریزی و طراحی شهری به‌منظور جلوگیری از خلق الگوهای رفتاری ناهنجار به‌ویژه جرم در محله چهارباغ منطقه ثامن مشهد است. محله چهارباغ یکی از محله‌های قدیمی بافت اولیه و پیرامون حرم مطهر رضوی است که از ساختار کالبدی نامناسبی برخوردار است و میزان وقوع جرم در این محله بسیار بالاست. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی و از نوع کاربردی است که با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی، داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شده است. همچنین نظرات و دیدگاه‌های شهروندان به کمک ابزار پرسش‌نامه، مصاحبه و مشاهده جمع‌آوری و سپس با روش‌های آمار ناپارامتریک ازجمله آزمون تی و معادلات ساختاری به تحلیل استنباطی داده‌ها پرداخته شده است. با توجه به جمعیت سال 1395 این منطقه که معادل 13849 نفر است و با کمک فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 381 پرسش‌نامه در این محدوده مورد پرسش‌گری قرار گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده در این تحقیق نشان می‌دهد عوامل مختلفی ازجمله درآمیختگی کالبدی و محیطی در فضاهای شهری و کیفیت نامناسب بافت بر وقوع جرم نقش موثری دارند، همچنین بین مولفه‌های کالبدی در برنامه‌ریزی شهری و مسئله وقوع جرم رابط معناداری وجود دارد، به‌طوری که کالبدهای نامناسب و بدون فرم و با شکل نامنظم بر وقوع جرم می‌افزایند.

The Role of Urban Spaces in Creating Abnormal Behavior Patterns with Emphasis on Crime Prevention Factor Study area: Chahar Bagh neighborhood of Samen district of Mashhad

Urban spaces are one of the most influential factors in guiding individuals' individual and social behavior patterns. All human behavior takes place in certain spaces that constitute the basis of behavior. Therefore, by improving the quality of the environment, some abnormal behaviors can be prevented. Creating a defensive environment by combining both physical and psychological aspects simultaneously forms the essence of the concept of crime prevention through environmental design. Some places provide more opportunity for crime due to the specific physical structure, type of activity and characteristics of its inhabitants. The overall purpose of this research is to obtain a model of urban planning and design in order to prevent the creation of abnormal behavior patterns especially crime in Chahar Bagh neighborhood of Mashhad. Chahar Bagh neighborhood is one of the oldest neighborhoods of primary texture around the holy shrine of Razavi which has an inappropriate physical structure and mass incidence in this neighborhood is very high. The research method in this article is a descriptiveanalytic one which has been collected using library and field method, data and required information. Citizens' views and views were also collected through questionnaire, interview and observation tools and then inferential data analysis was performed using nonparametric statistical methods such as ttest and structural equations. According to the population of 1395 in this area which is 13849 people and with the help of Cochran sample size formula 381 questionnaires were surveyed in this area. The results of this study show that various factors such as physical and environmental mixing in urban areas and poor texture quality have an important role on mass occurrence. That improper, unformed, irregular bodies add to the crime