واکاوی پیشران‌های کلیدی موثر بر بازآفرینی محلات ناکارآمد شهری با تاکید بر تامین مسکن مطالعه موردی: منطقه 12 کلان‌شهر تهران

از آنجا که محلات قدیمی هویت فرهنگی و تاریخی شهرها محسوب می‌شوند و تخریب و نابودی آنها تیشه‌ای بر ریشه هویت ساکنان است، ضرورت رسیدگی به این بافت‌ها و بازآفرینی آنها احساس می‌شود. البته موضوع محلات فرسوده و ناکارآمد شهری و بازآفرینی این محلات موضوعی پیچیده و چندبعدی است؛ لذا بایستی هرگونه مسائل و موضوعات درارتباط با بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری به‌صورت نگاه چندبعدی و ترکیبی از عوامل مختلف مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد. در این زمینه، یکی از اهدافی که در بازآفرینی محلات فرسوده به آن توجه ویژه شده است، تامین مسکن مناسب برای ساکنان این محلات است. بدین‌منظور در این پژوهش سعی شد که به‌صورت سیستمی و نظام‌مند پیشران‌های کلیدی موثر بر بازآفرینی با تاکید بر تامین مسکن در محلات فرسوده منطقه 12 کلان‌شهر تهران شناسایی و تحلیل شوند. منطقه 12 بخش اصلی مرکز تاریخی شهر تهران را شامل می‌شود. این محدوده که در گذشته‌ای نه‌چندان دور، از مراکز مهم و پویای این شهر محسوب می‌شد، اکنون نشانه‌های فرسودگی شهری را در خود آشکار ساخته است. بنابراین در این پژوهش، ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 49 عامل اولیه در شش حوزه مختلف اقتصادی و مالی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی زیست‌محیطی، سیاستی، قانونی و حقوقی، مدیریتی، ساختاری و اجرایی و تجربی و زیباشناختی استخراج و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مولفه‌ها تشکیل شده است. در مرحله بعدی، ازطریق نرم‌افزار میک‌مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. نتایج حاصل از پراکندگی متغیرها در محور تاثیرگذاری و تاثیرپذیری عوامل در نرم‌افزار میک‌مک، حاکی از ناپایداری سیستم در بازآفرینی محدوده مورد مطالعه است و بر همین اساس پنج دسته متغیر مورد شناسایی قرار گرفت. درنهایت، با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل، پانزده عامل اصلی به‌عنوان پیشران‌های کلیدی در آینده بازآفرینی منطقه با تاکید بر تامین مسکن مورد شناسایی قرار گرفتند. از بین پیشران‌های مورد بررسی نیز، متغیرهای بخش اقتصادی و مالی بیشترین تاثیر را بر تامین مسکن در زمینه بازآفرینی محلات منطقه مورد مطالعه و عوامل تجربی و زیباشناختی درجه تاثیرگذاری را به خود اختصاص دادند.

An analysis of key factors affecting the recreation of dysfunctional neighborhoods with emphasis on Housing providing

The issue of wornout and inefficient urban areas and recreation of these neighborhoods is a complex and multidimensional issue, so any issues related to recreational urban texture regeneration should be assessed and evaluated in a multidimensional way and a combination of different factors. In this regard, one of the goals that has been paid special attention to the regeneration of worn out neighborhoods is to provide suitable housing for the residents of these neighborhoods.In this study, key proponents of effective regeneration with an emphasis on providing housing in the wornout neighborhoods of 12 metropolitan areas of Tehran have been systematically identified and analyzed.In this research, we extract 49 primary factors in six different economic and financial, political, social and cultural, physical, environmental, political, legal, legal, managerial, structural and executive and empirical and aesthetic sciences using Delphi and Delphi techniques. Then, using the Delphi method of managers, the crosseffects matrix of the components is formed. In the next step, the matrix analysis was performed through Micmac software. The results of the dispersion of variables in the influence axis and the factor effectiveness in theMicmac software indicate the instability of the system in recreating the case study area. Accordingly, five variable categories were identified. Finally, given the high score of direct and indirect impacts of the factors, fifteen key factors were identified as key drivers in the future recreation of the area with emphasis on housing provision.Among the factors considered, the variables of economic and financial sector had the greatest impact on housing provision in order to recreate the neighborhoods of the study area and the empirical and aesthetic factors had the least impact