تحلیل دسترسی به بوستان‌های شهری با رویکرد عدالت محیطی (مورد مطالعه: اسلامشهر)

بوستان ها در زمره فضاهای عمومی شهری قرار دارند که با صنعتی شدن جوامع و فشردگی جمعیت در فضاهای مصنوع، نیاز به آنها احساس شده و به جزء جدایی ناپذیر طرح های زیرساختی شهری تبدیل گردیده اند. این پژوهش به بررسی وضعیت برخورداری از بوستان ها و تحلیل دسترسی پذیری به این فضاها در شهر 540 هزار نفری اسلامشهر پرداخته است. روش تحقیق ارزیابی مقایسه ای بوده و در آن برای تحلیل برخورداری، از شاخص های سرانه و کاربری زمین استفاده شده و برای تحلیل دسترس پذیری مبتنی بر سنجه های مقاومت سفر، ابزار بافری سیستم اطلاعات جغرافیایی به کار گرفته شده است. یافته های تحقیق نشانگر سرانه پایین بهره مندی از بوستان ها (2.2 مترمربع) و نسبت پایین کاربری زمین (1.3 درصد پهنه شهر) بوده است. همچنین توزیع فضایی بوستان ها بسیار نامتوازن بوده به طوری که حدود 42 درصد مساحت شهر که در آن بیش از 29.5 درصد جمعیت به سر می برند در حوزه دسترس بوستان ها قرار نمی گیرد در حالی که در جاهایی از جنوب شهر، حوزه دسترس 10 بوستان با یکدیگر همپوش هستند. به لحاظ دسترسی، منطقه چهار شهرداری در جنوب اسلامشهر وضعیت مناسب تری داشته است به طوری که نیمی از ساکنان آن در فاصله حداکثر 60 متر از یک بوستان به سر می برند. در مقابل منطقه 5 شهرداری تنها واجد یک بوستان بوده و فاصله اغلب ساکنان تا بوستان زیاد است. تحقق عدالت محیطی اقتضا دارد که کاربری بوستان در سطح شهر افزایش یافته و به ویژه کاربری های جدید در پهنه های دسترس ناپذیر استقرار یابند.

Analyzing the accessibility to urban parks by an environmental justice approach

The purpose of ‎this study is to analyze the status of urban parks enjoyment and accessibility in Eslamshahr, a city ‎with a population of more than 540000 located in 12 Km southwest from Tehran. The research ‎method is Comprative evaluation and we use descriptive statistics indexes such as per capita and ‎covered land ratio, and accessibility measures based on minimum distance to the nearest park, and ‎the park access areas. Finding showed that both per capita park lands (2.2 m2) and ratio of park ‎lands are low (2.2 m2 and 1.3% respectively). There are also large disparities in spatial distribution ‎of parks as more than 42% of the city's area, in which more than 29.5% of the population reside in, ‎is not within parks access areas. This is while in the southern part of the city, access area of 10 ‎parks are overlapped. In term of accessibility, district 4th of Eslamshahr municipality in south, has a ‎more appropriate condition, so that half of its inhabitants reside in a maximum distance of 60 m ‎from nearest park. In contrast, district 5th has only one park and the distance between most ‎residents and the park is high. In order to move towards environmental justice, it is necessary to ‎allocate more land to parks and construct and develop parks, especially in the central part and in ‎the parts with no access to existing parks.