سرزندگی شهری مفهومی میان رشته ای (واکاوی اصول، ابعاد و شاخصها)

امروزه سرزندگی شهری به عنوان یک پارادایم جامع با گستره ی محتوایی متنوع، در مباحث گفتمان برنامه ریزی شهری و سیاست، جهت بهبود وضعیت وارتقای شرایط زیستی توجه و ملاحظات خاصی را به دست آورده است. لذا مقاله حاضر به عنوان یک تحقیق تحلیلی با بررسی رویکردهای مختلف در حوزه ی سرزندگی شهری سعی بر آن دارد، ضمن تحلیل رویکردهای سرزندگی، با دیدگاه یکپارچه (به دلیل ماهیت علم جغرافیا) به ارائه مدل مفهومی منبعث از آن برای بستر سازی پژوهش های آتی مبتنی بر این مفهوم بپردازد. درهمین راستا، مقاله حاضر که به لحاظ هدف بنیادی و داده های آن به روش کتابخانه ای واسنادی فراهم آمده است در پی پاسخ به این سوالات بوده است که: عوامل موثر بر سرزندگی شهری در چارچوب سیستم های ارزیابی رویکردها (روانشناسی، محیطی، اجتماعی، کارکردی و پایداری) کدامند؟ و نیز اینکه: چه ارتباطی بین ابعاد وعناصر اصلی سرزندگی شهری وجود دارد؟ یافته های پژوهش بیانگر این است که سرزندگی شهری کیفیتی ویژگی ذاتی و مبتنی بر محیط نبوده و به عنوان رخدادی اجتماعی فضایی، نتیجه یک روند دراز مدت از رضایت کاربران در فضاهای شهری است، که در تعامل شهر و شهروند در میان چندین لایه عملکردی در گستره ای زمانی شکل می گیرد. از اینرو سرزندگی شهری علی رغم رویکردی چندگانه با تفسیرهای متفاوت، نشان دهنده سکانسهای فضایی متنوع با یک تفکر جامع از زیست پذیری شهری و تعابیر لازم از ویژگی های فضایی است که مجموعه ای از شاخصهای موجود با یک رویکرد شفاف مکانی را می طلبد.

Interdisciplinary Conceptual Urban Vitality (Examining Principles, Dimensions and Indicators)

Today, urban vitality, as a comprehensive paradigm with a wide range of content has received special attention. Therefore, this as an analytical research, with an integrated view (due to the nature of geography), seeks to investigate different approaches in the field of urban vitality, while examining the approaches of vitality, to provide a conceptual model derived from it for the purposes of framing the future research based on this concept. In the same vein, the present article, which has been provided in terms of its fundamental purpose and its data by using the library and documentary research, has sought to answer the following questions: What are the factors affecting urban vitality in the framework of systems of evaluation of approaches (psychology, environmental, social, functional and sustainability)? And also: What is the relationship between the main dimensions and elements of urban vitality? The findings of the research show that urban vitality is not an intrinsic and an environmentbased characteristic, and as a sociospatial event, it is the result of a longterm trend of user satisfaction in urban spaces, that is formed in the interaction between the city and the citizen among several functional layers in a time scale. Therefore, urban vitality, in spite of multiple approaches with different interpretations, shows diverse spatial sequences with a comprehensive urban viability perspective and interpretations of the spatial attributes that demands a set of existing indicators with a transparent spatial approach.