ترسیم نقشۀ دانشی شبکۀ همکاری‌های علمی بین‌المللی و داخلی برنامه‌ریزی مسکن در قرن 21

مقدمه: بسیاری از پژوهش‌های معتبر علمی جهان که در حوزه برنامه‌ریزی‌های تامین مسکن صورت گرفته‌اند، بیانگر این موضوع‌اند که تامین مسکن و سیاست‌های مربوط بدان در کشورهای درحال‌توسعه، به‌ویژه برای گروه‌های کم‌درآمد شهری، به یکی از مهمترین چالش‌های شهری بدل شده و تبعات متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منفی خود را نیز در پی داشته است. رشد فزاینده پژوهش‌ها و مقاله‌های منتشر شده در این زمینه، بررسی جامع و نظام‌مند مطالعات این حوزه را ضروری می‌نماید.داده و روش: در این راستا هدف این مقاله به تصویر کشاندن وضعیت حاکم بر مطالعه حوزۀ برنامه‌ریزی‌ و سیاست‌گذاری مسکن‌ از طریق توصیف و تحلیل تطبیقی مقاله‌های انگلیسی منتشر شده در بازه‌ی زمانی سال 2000 تا 2022 در این حوزه شامل نویسندگان جهانی و ایران بوده که انطباق مطالعات جهانی و ایران را به تصویر می‌کشاند. برای این منظور، ابتدا کلید‌ واژه‌های پر کاربرد مرتبط با برنامه‌ریزی مسکن در پایگاه‌های اطلاعاتی web of science و science direct جستجو و به‌عنوان داده‌های پژوهش بازیابی شدند. تجزیه و تحلیل این مقاله‌ها، با استفاده از روش‌های علم‌سنجی و همچنین، شاخص‌های خرد و کلان تحلیل شبکه‌های اجتماعی و با به‌کارگیری نرم‌افزار vosviewer صورت گرفت.یافته‌ها: در این پژوهش، ضمن معرفی نویسندگان و دانشگاه‌هایی که از درجه‌ی مرکزیت نسبتا بالایی برخوردار بودند، مشخص گردید که بیشترین تاکید این مقاله‌ها روی مضامینی مانند poverty, facility, price, income, market, housing affordability, quantity and quality بوده است. در ایران نیز پژوهشگران علاوه بر این 10 حوزه، در زمینه‌های دیگری همچون تاب‌آوری کالبدی، تاب‌آوری طبیعی، سیاست‌گذاری مسکن و... نیز فعالیت گسترده داشته‌اند.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش علاوه بر کمک به درک بهتر ادبیات تخصصی برنامه‌ریزی مسکن، به شناسایی شکاف‌های پژوهش موجود مطالعات ایران و جهان در این حوزه کمک می‌نماید و همچنین می‌تواند راهگشای مسیرهای آتی مطالعاتی و تحقیقاتی پژوهشگران این حوزه باشد.

drawing the knowledge map of the international and domestic scientific cooperation network for housing planning in the 21st century

introduction: many of the world’s prestigious scientific researches that have been conducted in the field of housing planning show that housing provision and related policies in developing countries, especially for low-income urban groups, have become one of the most important urban challenges and have numerous economic consequences. it has also had its negative social and political consequences. the increasing growth of published researches and articles in this field makes a comprehensive and systematic review of studies in this field necessary, transparency and justice.data and method: in this regard, the aim of this article is to portray the prevailing situation in the study of the field of housing planning and policy through descriptive and comparative analysis of english articles published in the period from 2000 to 2022 in this field, including international and iranian authors who adapt it portrays world studies and iran. for this purpose, first, frequently used keywords related to housing planning were searched in web of science and science direct databases and retrieved as research data. the analysis of these articles was done using scientometric methods as well as micro and macro indicators of social network analysis and using vosviewer software.results: in this research, while introducing authors and universities that had a relatively high degree of centrality, it was found that the most emphasis of these articles was on themes such as poverty, facility, price, income, market, housing affordability, quantity and quality. in iran, in addition to these 10 fields, researchers have also been widely active in other fields such as physical resilience, natural resilience, housing policy, etc.conclusion: in addition to helping to better understand the specialized literature of housing planning, the finding of this research help to identify the existing research gaps in iraninan and world studies in this field and can also open the way for the future study and research paths of researches in this field.