شناسایی و تحلیل اثرات رونق صنایع دستی بومی در توسعه سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان‌های تربت جام- تایباد)

در بازه‌ی زمانی کنونی، صنایع‌دستی روستایی به دلیل ماهیت اقتصادی با مفاهیم توسعه اقتصادی مرتبط می‌باشد که می‌تواند با پیام‌های اجتماعی، فرهنگی و قومی، هویت روستاییان را بیشتر و بهتر به مشتریان منتقل کند. بنابراین هدف پژوهش شناسایی اثرات صنایع‌دستی در سکونتگاه‌های روستایی شهرستآن‌های تربت جام – تایباد است. با توجه به موضوع پژوهش، نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی است. جامعۀ آماری شامل دو گروه کارشناسان و 239 تولیدکننده‌ی صنایع‌دستی در 15 روستای شهرستان‌های تربت‌جام – تایباد می‌باشد که به شیوه تصادفی ساده مورد پرسشگری قرار گرفتند. شیوه گردآوری داده‌ها شامل روش‌های کتابخانه ای و میدانی با ابزار پرسشنامه است. روش تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون t تک نمونه‌ای در نرم‌افزار spss و مدل ahp انجام شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در تمامی متغیرهای تحقیق (اقتصادی، 3/40، اجتماعی، 3/37، گردشگری، 3/26، زیست‌محیطی، 3/07) میانگین شناسایی شده بالاتر از میانه‌ی نظری (3) است، از این رو رونق صنایع‌دستی نقش موثر و مفیدی در توسعه روستایی منطقه (نسبت به موقعیت و وضعیت اقتصادی و غیره کلی آن) ایفا می‌کند. همچنین نتایج حاصل از روش (ahp) در بین متغیرهای مورد بررسی نشان می‌دهد، مولفه‌های اقتصادی و اجتماعی به ترتیب با وزن‌های 0/574، 0/167 درصد، مهم‌ترین عوامل موثر بر توسعه روستایی می‌باشند و مولفه‌های گردشگری و زیست‌محیطی به ترتیب با وزن‌های 0/159 و 0/098 از اهمیت کمتری نسبت به سایر عوامل دارند. بنابراین توجه ویژه به رونق صنایع‌دستی به عنوان رویکردی خلاق و نوین در توسعه روستایی برای سایر سکونتگاه‌های روستایی پیشنهاد می‌گردد.

identifying and analyzing the effect of prosperity handicrafts in development of rural settlements (case study: cities of torbat-e jam-taybad)

in the current period, rural handicrafts are related to the concepts of economic development due to their economic nature, which can convey the identity of villagers more and better to customers through social, cultural and ethnic messages. therefore, the aim of this study is to identify the capacities of handicrafts in rural settlements of torbate jamtaybad cities. according to the research topic, the type of research is descriptiveanalytical. the statistical population includes two groups of experts (15 people) and handicraft producers in 15 villages studied in torbatejamtaybad counties, among which 1380 active handicrafts were identified, of which 239 as a sample population by they were questioned by simple coincidence. data collection methods include library and field methods with questionnaire tools. data analysis was performed using descriptive statistics, onesample ttest in spss software and ahp. findings showed that four economic, social, tourism and environmental factors are the most important capacities of handicrafts in the study area and in all research variables (economic, 3.40, social, 3.37, tourism, 3.26, environmental, 07 / 3) the average of the identified capacities is higher than the theoretical average, therefore, they play an effective and useful role in the rural development of the region (in relation to its economic situation, etc.). also, the results of (ahp) among the studied variables, economic and social components with weights of 0.574, 0.167%, respectively, were recognized as the most important factors due to the prosperity of handicrafts, which tourism and environmental components, respectively, by weight 150.159 and 0.098 are less important than other factors. therefore, identifying the potential of handicraft prosperity as a creative and innovative approach in rural development for other rural settlements is proposed.