تحلیل عوامل موثر بر ظرفیت سازی روستائیان جهت کاهش اثرات خشکسالی با رویکرد آینده پژوهی مطالعه موردی: شهرستان زنجان

خشکسالی طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است. در دهه اخیر، رویکرد مقابله با شرایط و رخدادهای طبیعی جای خود را به کنار آمدن و زندگی کردن با آنها داده است. یکی از عوامل موثر در کاهش اثرات خشکسالی ظرفیت سازی روستائیان جهت مقابله با خشکسالی می باشد. هدف این تحقیق ارائه سناریوهای تاثیرگذار بر ظرفیت سازی روستائیان جهت کاهش اثرات خشکسالی می باشد. نوع تحقیق در این بررسی کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی، تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را دو گروه تشکیل داده اند که گروه اول 30 نفر از استادان، متخصصان و کارشناسان مرتبط با موضوع پژوهش و گروه دوم را نخبگان روستایی و دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستا تشکیل می دهند. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه) صورت گرفته، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل ساختاری و با استفاده از نرم افزار میک مک استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد، . از میان 36 شاخص بررسی شده ، تمایل به استفاده از راهکارهای گذشتگان جهت کاهش اثرات خشکسالی و تمایل به تغییر الگوی کشت به گیاهان مقاوم به خشکی بیشترین تاثیر را بر ظرفیت سازی روستاییان در جهت کاهش اثرات خشکسالی داشته است . با توجه به رتبه های به دست آمده از تاثیر گذاری مستقیم و غیر مستقیم متغیرها همه 36 عامل کلیدی تاثیر گذار ، هم در تاثیرات مستقیم و هم تاثیرات غیر مستقیم وجود دارد. به عبارتی دیگر بررسی روابط غیر مستقیم عوامل مختلف نشان می دهد که تمام عوامل در تاثیرات مستقیم با اندکی تغییر در رتبه انها عینا در تاثیرات غیر مستقیم تکرار شده اند. بر این اساس می توان پیشنهاداتی را به این صورت بیان کررد: استفاده از ظرفیت های موجود مثل توسعه صنایع تبدیلی ، متنوع سازی شغل و معیشت روستاییان، تقویت کارآفرینی، فراهم کردن یارانه و تسهیلات اعتباری کم بهره، ارائه خدمات حمایتی و تقویت صندوق های اعتباری.

scenarios affecting the capacity building of villagers to reduce the effects of drought case study: zanjan townership

drought has caused great damage to agriculture and rural communities over the past years. in the last decade, the approach to dealing with natural conditions and events has given way to coping and living with them. one of the effective factors in reducing the effects of drought is building the capacity of villagers to deal with drought. the purpose of this study is to present scenarios affecting the capacity building of villagers to reduce the effects of drought. the type of research in this study is applied and descriptiveanalytical in nature. the statistical population of the present study consists of two groups, the first group consists of 30 professors, specialists and experts related to the research topic and the second group consists of rural elites and villagers and members of the village islamic council. the method of collecting library and field information (questionnaire, interview) was done, and structural analysis was used to analyze the data using mick mac software. findings show, . among the 36 indicators studied, the tendency to use the strategies of the past to reduce the effects of drought and the tendency to change the cultivation pattern to droughtresistant plants had the greatest impact on capacity building of villagers to reduce the effects of drought. according to the rankings obtained from the direct and indirect effects of variables, all 36 key influencing factors exist, both in direct and indirect effects. in other words, the study of indirect relationships between different factors shows that all factors in direct effects with a slight change in their rank are repeated exactly in indirect effects.