ارزیابی مقایسه‌ای کارایی فنّی و بازدهی نسبت به مقیاس واحدهای پرورش مرغ گوشتی(مطالعه موردی: شهرستان های بیرجند و درمیان)

تجزیه و تحلیل کارایی فنی واحدهای مرغداری گوشتی جهت بهره گیری مطلوب و اقتصادی از منابع موجود ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با هدف سنجش و مقایسه کارایی فنّی واحدهای پرورش مرغ گوشتی شهرستان های بیرجند و درمیان در سال 1398 انجام شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 201 واحد مرغداری گوشتی فعال در شهرستانهای بیرجند و درمیان با روش نمونه گیری تصادفی جمع‌آوری گردید. روش تحلیل فراگیر داده‌ها(dea) جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین کارایی فنّی مرغداران شهرستان های بیرجند و درمیان با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب 93 و 88 درصد و با فرض بازده متغیّر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر با 95 و 93 درصد بود که از لحاظ آماری تفاوت معنادار می‌باشد(p<0/05). ظرفیت ارتقای تولید و کارایی در مرغداری های شهرستان درمیان بیشتر از شهرستان بیرجند بوده و به ترتیب برابر11/7 و 7 درصد برآورد می‌شود. همچنین میانگین کارایی مقیاس و کارایی فنی واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند بیشتر از شهرستان درمیان می‌باشد که این اختلاف معنادار از یک سو نشانگر مدیریت بهتر استفاده از منابع در واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند و از سوی دیگر نشان دهنده پتانسیل افزایش تولید و کارایی واحدهای مرغداری شهرستان درمیان می‌باشد و لذا می‌توان بدون تغییر تکنولوژی تولید و از طریق ترویج عوامل تکنیکی و مدیریّتی از کارآترین واحد‌های مرغداری به واحدهای با کارایی پایین، شکاف بین واحدهای مرغداری گوشتی شهرستان درمیان با واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند را کاهش داد.

Comparative evaluation of technical efficiency and return to scale of broiler production farms (Case study: Birjand and Darmian counties)

Analysis of technical efficiency of broiler production farms is necessary for optimal and economical use of available resources. The aim of this study was to measure and compare the technical efficiency of broiler production farms in Birjand and Darmian counties. The sample size was determined using Cochran’s formula and the required data collected by completing a questionnaire from 201 active meat poultry units in Birjand and Darmian counties by random sampling method. Comprehensive Data Analysis (DEA) method used to analyze the data. The results showed that the average technical efficiency of poultry farmers in Birjand and Darmian counties was 93 and 88%, respectively, assuming a fixed return to the scale, and 95 and 93%, respectively, assuming variable returns to the scale, which is a statistically significant difference(p<0/05). Also, the capacity to improve production and efficiency in poultry farms in Darmian county is more than Birjand county and is estimated to be 11.7 and 7%, respectively. The average scale efficiency and technical efficiency (in both fixed and variable returns) of poultry units in Birjand county is more than Darmian county, which on the one hand indicates better management of resource use in poultry units of Birjand and on the other hand shows the potential to increase production and efficiency of poultry units in darmian. Therefore, without changing the production technology and by promoting technical and managerial factors from the most efficient poultry units to low efficiency poultry units, the gap between broiler poultry units in Darmian and Birjand can be reduced.