بررسی تغییرات الگوی مصرف مواد خوراکی خانوارهای روستایی خراسان‌رضوی

با توجه به تنوع الگوی مصرف خانوارها و اهمیت چگونگی اختصاص درآمد محدود خانوار به کالاها و خدمات مختلف، بررسی رفتار مصرفی خانوارها با استفاده از برآورد کشش مخارج، جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دارد. لذا در این مطالعه از داده های خام مرکز آمار ایران در دو سال متوالی 1396 و 1397 جهت تجزیه و تحلیل رفتار مصرف موادغذایی خانوارهای روستایی خراسان‌رضوی به تفکیک در قالب نه گروه غذایی پرداخته شده است. این مطالعه نشان داد که در الگوی مصرف موادغذایی طی این دو سال تغییرات قابل توجهی مشاهده شده است. سهم بودجه غذا در سال 1397 نسبت به 1396 از 41 درصد به 53 درصد افزایش یافته است و همچنین کشش هزینه گروه های غذایی در سال1397 نسبت به 1396 افزایش یافته و بعضی از گروه های غذایی از حالت ضروری به لوکس تبدیل شده اند که این نتیجه، نشان‌دهنده کاهش رفاه خانوارها می باشد. نتایج همچنین نشان می دهد که خانواده های کم درآمد نسبت به خانواده های با درآمد بالاتر، از کشش هزینه غذایی بالاتر برخوردار هستند. تعادل مقیاس در هزینه های موادغذایی یافت می شود به این معنی که یک عضو اضافی خانواده باعث کاهش هزینه های اضافی می گردد. کاهش مصرف غلات ها و افزایش مصرف میوه و گوشت به معنای تجدید نظر در عرضه موادغذایی است. اگرچه غلات و نان جزء موادغذایی اصلی خانوارهای روستایی خراسان رضوی محسوب می شوند، اما با درنظر گرفتن الگوی مصرفی خانوارهای روستایی استان خراسان رضوی باید تولید سایر موادغذایی جهت رفع مشکلات امنیت غذایی افزایش یابد.

Investigating the changes in food consumption patterns of rural households in Khorasan Razavi

According to the diversity of household consumption patterns and the importance of how to allocate limited household income to different goods and services, the study of household consumption behavior using expenditure elasticity estimates has a special place in economic policies. Therefore, in this study, the raw data of the Statistics Center of Iran in two consecutive years 2017 and 2018 to analyze the food consumption behavior of rural households in Khorasan Razavi have been separated into nine food groups. This study showed that significant changes have been observed in the pattern of food consumption during these two years. The share of food budget in 2018 compared to 2017 has increased from 41% to 53% and also, the expenditure elasticity of food groups has increased in 2018 compared to 2017 and some food groups have changed from essential to luxury that, result indicates a decrease in household welfare. The results also show that lowincome families have higher food expenditure elasticity than higherincome families. Balance of scale is found in food costs, which means that an extra family member reduces additional costs. Reducing the consumption of cereals and increasing the consumption of fruits and meat means revising the supply of food. Although cereals and bread are the main food items of rural households in Khorasan Razavi, but, according to the consumption pattern of rural households in Khorasan Razavi province, in order to solve food security problems, the production of other materials should be increased.