تحلیل ‌موانع مشارکت گندم‌کاران در زمینه تشکیل تشکل آب‌بران، شبکه آبیاری دز

پژوهش حاضر با هدف تحلیل موانع مشارکت گندم‌کاران در زمینۀ تشکیل تشکل آب‌بران در چارچوب پژوهش‌های توصیفی‌‌پیمایشی در سال زراعی 92 93 انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش 375 گندم‌کار محدوده شبکه آبیاری دز هستند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب و با ابزار پرسش‌نامه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ضریب آلفای کرونباخ‌، به منظور تشخیص پایایی پرسشنامه‌ها برابر با 0.89 محاسبه گردیده است. روایی محتوایی پرسشنامه نیز با نظر‌خواهی از کارشناسان و اساتید مرتبط با موضوع تایید شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی مربوط به گویه‌های موانع چهار عامل استخراج گردید. این موانع به ترتیب اهمیت عبارتند از: عدم وجود زیر ساخت‌های مناسب و تسهیلات‌اقتصادی، موانع اجتماعی، ویژگی‌های ساختاری نامناسب و عدم ریسک‌پذیری، سازمان‌های محلی و عدم توجه به فعالیت‌های ترویجی که در مجموع 60.78 درصد واریانس کل موانع را تبیین نموده‌اند. لذا پیشنهاد می‌شود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تشکل‌ها واگذار شود و سپس با ظرفیت‌سازی و توانمندسازی بهره‌برداران سایر مسئولیت‌ها را واگذار نمود.

Analysis of Barriers against Wheat Farmers’ Participation in the Formation of Water Users Association: the Case of Dez Irrigation System

Abstract The present study was aimed at analyzing the barriers against wheat farmers’ participation in the formation of water users association within the framework of a descriptive survey. The sample of this study included 375 wheat farmers in Dez irrigation system who were selected through random cluster sampling and were studied through a questionnaire. The reliability index of this questionnaire was estimated to be 0.89. The content validity of the questionnaire was confirmed by the experts and scholars in the field. After the participants filled the questionnaires and the data were collected, the SPSS software package was used to analyze the data. In addition, the results of factor analysis related to the items of barriers led to the extraction of four barriers. These barriers, in order of importance, include the lack of proper infrastructures and economic facilities, social barriers, inadequate structural characteristics and lack of risktaking, local organizations and lack of attention to extension activities that explain 60.78 percent of the variance of all the barriers.