بررسی عوامل موثر بر نیت پسته‌کاران در مناطق روستایی سیرجان نسبت به مقابله با آفلاتوکسین بر اساس مدل اعتقادات سلامت

پسته از محصولات ارزشمند صادراتی ایران می‌باشد که در چند سال اخیر به علت آلوده بودن به سم آفلاتوکسین صادرات آن با مشکل مواجه شده است. با توجه به نقش مهم و تاثیرگذار پسته‌کاران در زمینه پیشگیری از تولید آفلاتوکسین در پسته، هدف این مقاله شناسایی عوامل موثر بر نیت  پسته‌کاران در زمینه پیشگیری از تولید آفلاتوکسین بر اساس مدل اعتقاد سلامت بود. جامعه آماری این تحقیق را تعداد 330 نفر از پسته‌کاران شهرستان سیرجان در استان کرمان تشکیل دادند که 120 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از پانل اعضای هیات‌علمی و انجام اصلاحات مورد نظر آن‌ها تایید شد. پایایی ابزار سنجش، با استفاده از پیش‌آزمون و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا تایید شد (0.92-0.70). نتایج تحلیل رگرسیون عوامل موثر بر نیت پسته‌کاران نشان داد، متغیرهای راهنمای عمل، موانع درک شده و خودکارآمدی تاثیر قابل توجهی بر نیت پسته‌کاران در خصوص پیشگیری از تولید آفلاتوکسین دارد و می‌تواند 36 درصد از واریانس نیت پسته‌کاران در مقابله با آفلاتوکسین را تبیین نماید. هم‌چنین متغیر راهنمای عمل، قوی‌ترین متغیر پیش‌بینی کننده نیت پیشگیری از تولید آفلاتوکسین بوده است. در نهایت نتایج حاصل از تحقیق می‌تواند در سیاست‌ها و برنامه ریزی‌های مرتبط با استراتژی‌های پیشگیری از تولید آفلاتوکسین در پسته بسیار مهم باشد.

Investigating the factors that affect pistachio growers’ intention regarding prevention of aflatoxin based on the health belief model in the Sirjan rural area

Pistachio is a valuable export product, but its export is faced with serious challenges due to aflatoxin. Given the importance of growers’ role in the prevention of aflatoxin in pistachio, the aim of this article is investigating pistachio growers’ intention regarding prevention of aflatoxin through the health belief model. The research population consists of 330 of pistachio growers in the Sirjan city in the Kerman province. Amongst the 330 samples, 120 of them were selected through simple random sampling. A questionnaire was the research tool and its validity of the questionnaire was approved by a panel of experts. Its reliability was confirmed by Cronbach alpha reliability coefficients (0.7 to 0.9). Also, the results of regression analysis revealed that the variables showing guide to action were the main predictor of growers’ intention. In addition to selfefficacy and perceived barriers, this variable can predict nearly 36% of the variance of pistachio growers’ intention regarding the prevention of aflatoxin. The results could be used for policy making and planning in relation to strategies to prevent the production of aflatoxin in pistachios.