مطالعه نظام دامداری سنتی متکی به عرصه مرتع در جوامع روستایی در روستاهای هدف منطقه بلده نور، استان مازندران

بقای جوامع روستایی و عشایری از دیرباز در ایران وابسته به مراتع بوده است. تنوع اقلیمی، قومی و قبیله‌ای موجب شده تا نظام دامداری سنتی متکی به مراتع در مناطق مختلف ایران دارای تقویم کاری و روش‌های مختلف دامداری باشد. در این مطالعه به بررسی تقویم کاری و بازدهی مالی دامداری سنتی در مراتع منطقه بلده نور (بخشی از مراتع البرز مرکزی) پرداخته‌شده است. در این مطالعه پس از ارزیابی اولیه منطقه، سه دامدار (در روستاهای دویلات، چل و بلده) که معرف نظام دامداری منطقه بودند شناسایی‌شده و پایش فعالیت‌های دامداری و بررسی عملکرد مالی آن‌ها در بازه‌ای یک‌ساله انجام شد. نمونه‌برداری از نیمه دوم فروردین 1391 آغاز و تا فروردین 1392 ادامه داشته است. در طول دوره بررسی، محقق در فواصل زمانی 15 روزه در عرصه مراتع حضور داشته و تمام جزئیات فعالیت‌های دام و دامداری را ثبت نموده است. نتایج نشان داد تقویم‌کاری نظام دامداری سنتی منطقه دارای پنج دوره‌کاری با فعالیت‌های متفاوت دامداری در طول یک سال است. در مورد میزان بازدهی مالی دامداری سنتی، تمامی هزینه‌ها و درآمدها در طول سال محاسبه گردید. نتایج در این بخش نشان داد با در نظر گرفتن ارزش مالی بره‌ها، سود خالص روزانه دامداری در دویلات 70746 تومان، در چل 69640  تومان و در بلده 81422 تومان برآورد گردید. در نهایت آنچه در این تحقیق مدنظر بوده شناخت بیشتر دامداری سنتی در جوامع روستایی جهت بالا بردن بازدهی دامداری و حفظ نیروی فعال در جوامع روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهر است.

Investigation of traditional rangeland-based husbandry system in the Baladeh-Nour, Mazandaran province

The ability of rural and nomadic communities of Iran to survive has long been dependent upon rangelands. Climatic, ethnic and tribal diversity has led to traditional rangelandbased husbandry systems that have their own calendar and animal husbandry methods in different regions of Iran. In this study surveying husbandry regime and financial balance of traditional rangelandbased husbandry systems were carried out in BaladehNour (part of Central Alborz rangelands). After the initial assessment, three herders who were representative cases were identified within certain rangelands (Davilat, Chell Baladeh). Monitoring their activities of animal husbandry and financial balance analysis was carried out in a period of one year. Field survey was done from April 2012 to  April 2013. The researcher was involved in rangeland areas at intervals of 15 days and all of the details of livestock and husbandry activities were recorded. The results showed that in this area traditional husbandry system has 5 different work seasons in each year. For financial balance of traditional husbandry systems, all of the costs and revenues were calculated during the year. The results showed that considering the financial value of the lambs, there was a daily net profit of 707460 Rials in Davilat, 696400 Rials in Chell and 814220 Rials in Baladeh had daily net profit. Eventually, it was important in this research to learn more about traditional husbandry in rural communities to increase the efficiency of livestock husbandry, to maintain active labor in rural communities and to prevent rural migration to cities.