تحلیل اقتصادی تبدیل سیستم سنتی به مدرن آبیاری محصول گندم در استان فارس

در مطالعه حاضر با استفاده از تابع مرزی پوششی نسبت شکاف تکنولوژیکی روش‌های مختلف آبیاری محصول گندم در استان فارس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای انجام تحقیق از اطلاعات 100 گندم‌کار در سال 1392 که به‌صورت تصادفی مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، استفاده ‌شده‌است. مزارع نمونه بر حسب روش‌های مختلفآبیاری به دو گروه دارای سیستم آبیاری بارانی و فاقد سیستم آبیاری بارانی تقسیم شده‌اند. نتایج حاصل از تخمین تابع تولید مرزی منطقه‌ای نشان‌داد کارایی فنی برای گروه دارای سیستم آبیاری بارانی 0.87 و روش فاقد سیستم آبیاری 0.82 می‌باشد. یعنی این واحد‌ها با به کار‌بردن میزان مشخصی از نهاده‌های تولید به‌طور متوسط به ترتیب حدود 87 درصد و 82 درصد مقدار محصولی را تولید می‌کنند که با استفاده از همین میزان نهاده و تکنولوژی موجود می‌توانست تولید شود. کارایی فنی نسبت به تابع تولید فرامرزی در سیستم آبیاری بارانی 0.84 و در گروه فاقد سیستم آبیاری بارانی 0.72 می‌باشد. نسبت شکاف تکنولوژیکی برای دو گروه فوق به ترتیب 0.96 و 0.88 می‌باشد یعنی سیستم آبیاری بارانی عملکرد تکنیکی بهتری دارد و دارای نسبت شکاف تکنولوژیکی بالاتری در مقایسه با روش فاقد سیستم آبیاری می‌باشد. این امر نقطه امید بخشی برای سیاست‌گذاران بخش کشاورزی است که با بهبود تکنیک‌های تولید و استفاده از موجودی منابع فعلی، سطح تولید را ارتقاء بخشید. نتایج حاصل از عوامل موثر بر پذیرش تکنولوژی سیستم آبیاری بارانی که با استفاده از مدل پروبیت مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که متغیرهای تجربه کشاورز، شرکت در کلاس‌های ترویجی، دارایی کشاورز، وام، تمایلات ریسکی و مالکیت چاه تاثیر مثبت و معنی‌داری بر پذیرش تکنولوژی سیستم آبیاری بارانی دارند.

Economic Analysis of Transformation of Traditional Irrigation Systems to Modern Systems of Wheat Production in the Fars Province

In this study different irrigation methods of wheat in the Fars province were analyzed using metafrontier approach technological gap ratio. For this purpose, information about 100 farmers that were interviewed randomly in 2013 was used. The sample farms were divided into two groups (with and without sprinkler irrigation systems) based on  the different irrigation methods. The results of estimating the regional frontier production function showed that the technical efficiency for the group with sprinkler irrigation system and the group without sprinkler irrigation system is 0.87 and 0.82, respectively. It means that these producers with a certain amount of average input produce about 87 percent and 82 percent of the product, respectively that could possibly be produced using the same amount of input and available technology. The technical efficiency relative to the metafrontier production function in the group with sprinkler irrigation system and in the group without sprinkler irrigation is 0.84 and 0.72, respectively. The technological gap ratio for the above two groups is 0.96 and 0.88, which means that the sprinkler irrigation system has a better technical performance, and it has a higher technological gap ratio when compared with the with no irrigation system. This is a promising point for policy makers in the field of agriculture since production level could be improved by improvement in the production techniques and proper use of available resources. The results of the factors that are effective in acceptance of technology of sprinkler irrigation system that was evaluated using the Probit model have showed that variables of farmer experiment, their attending extension classes, farmer’s property, loan, risky propensities and ownership of wells all have a positive and significant effect on acceptance of technology of sprinkler irrigation systems.