تعیین برنامه زراعی به منظور تولید محصولات ارگانیک در مناطق منتخب استان کرمان

به موازات افزایش روز افزون جمعیت جهانی، یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی جامعه بشری در دهه‌های اخیر مسئله امنیت غذایی و افزایش تولیدات کشاورزی بوده است. این امر سبب استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی و آثار زیان‌بار آن شده است. در سال‌های اخیر اقداماتی در جهت بازگشت به سمت کشاورزی ارگانیک آغاز شده است. مبنای پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی زراعی به نحوی است که در آن مدیر واحد زراعی علاوه بر آرمان‌های اقتصادی، جنبه زیست‌محیطی را بوسیله تولید محصولات ارگانیک مد نظر قرار دهد. برای دست‌یابی به این اهداف، از روش‌های برنامه‌ریزی آرمانی و ترکیب آن‌ها در قالب مدل برنامه‏ریزی آرمانی ترتیبی تعمیم‏یافته، بر اساس تصمیم‌گیری‌های چند معیاره در شهرستان‌های بردسیر و ارزوئیه استفاده شد. اطلاعات لازم با استفاده از 567 پرسش‌نامه و مصاحبه حضوری با بهره‌برداران زراعی و بکارگیری روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در سال 1392 به دست آمد. در تحقیق حاضر، شش آرمان بیشینه‏سازی سود، بیشینه‏سازی اشتغال نیروی کار، کمینه‏سازی آب آبیاری، ساعات کار ماشین آلات، مصرف کود و سموم شیمیایی در اولویت‌های مختلف در مدل قرار گرفتند، نتایج نشان داد که با بهینه‏سازی الگوی کشت، می‏توان بدون نقصان در تولید و سود واحد زراعی میزان استفاده از نهاده‌های زیان‏آور را کاهش داد. بنابراین آگاه کردن بهره‌برداران از مزایای کشاورزی ارگانیک و حمایت دولت می‌تواند گامی موثر در حرکت به سمت پایداری تولید باشد.

Determine cropping pattern in order to production organic products in selected district in Karman province

In parallel with the increasing global population, food security or increasing agricultural products is one of the biggest challenges that human society is faced with during the recent decades, this necessity led to overuse of pesticides and fertilizers which cause serious and sometimes irreversible dangers. In the resent years, several measures have been taken to return to organic agriculture. The current study attempted to represent a agronomic program in which decision makers in addition to their economic goals, pay more attention to environment by producing organic products. To achieve this goal, goal programming and its combination with Extended Lexicographic Goal Programming framework, based on multiple criteria decision making methods were used in Bardsir and Orzoyeh regions. The required data were collected using 567 questionnaires and doing interview with beneficiaries using random sampling method in 2013. In the current study, six different goals included profit maximization, employment of labor maximization, minimization of irrigation water, working machinery, fertilizer and pesticides at difference priorities were put in the model. The results indicated that by optimizing the cropping pattern; we can reduce consumption of harmful inputs without any reduction in yield or profit. Therefore, informing farmers about advantages of organic agriculture and government’s supports could be an effective step towards sustainable production.