سنجش و تحلیل فضایی سطح توسعه یافتگی دهستان های استان همدان

پژوهش حاضر با هدف تعیین سطح توسعه یافتگی دهستان‌های استان همدان با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه انجام شده است. به منظور سنجش سطح توسعه دهستان‌ها 53 شاخص در هشت گروه شاخص‌های جمعیتی، زیربنایی، آموزشی، بهداشتی و درمانی، ارتباطی، خدماتی، اداری و سیاسی و اقتصادی و تولیدی تعریف و تنظیم گردید و وزن هر یک آنها با بهره‌گیری از روش‌های آنتروپی و ahp و تلفیق نتایج آنها تعیین شد. سپس سطح توسعه دهستان‌های استان با استفاده از تکنیک‌های topsis، saw و تاکسونومی عددی مشخص شد. برای رتبه‌بندی نهایی دهستان‌ها نتایج حاصل از هر سه تکنیک با استفاده از روش‌های میانگین رتبه‌ها، بردا و کاپلند ادغام گردید و دهستان‌ها براساس نتیجه نهایی رتبه‌بندی شدند. رتبه‌بندی نهایی دهستان‌های استان همدان به لحاظ سطح توسعه یافتگی نشان داد، دهستان‌های مهاجران شهرستان بهار، الوندکوه غربی شهرستان همدان و گرین شهرستان نهاوند در هر سه روش توسعه یافته‌ترین و دهستان‌های گیان شهرستان نهاوند، کمازان سفلی شهرستان ملایر و گل تپه شهرستان کبودراهنگ توسعه نیافته‌ترین دهستان‌های استان همدان می‌باشند. به لحاظ توسعه یافتگی بین دهستان‌های استان نابرابری زیادی وجود دارد و توزیع خدمات و امکانات در سطح دهستان‌ها براساس عدالت فضایی صورت نگرفته است. با توجه به نتایج بدست آمده توصیه می‌شود برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران تلاش خود را معطوف به یافتن چرایی فاصله‌ها و شکاف‌های توسعه‌ای دهستان‌های استان نمایند و با ایجاد و تقویت مراکز خدمات‌رسانی در سطح دهستان‌ها و روستاهای مرکزی زمینه دستیابی به تعادل‌ منطقه‌ای در دهستان‌های استان را فراهم آورند.

Measurement and Spatial Analysis of Rural Development Level in Hamedan Province

The present study aimed to determine and spatial analysis of rural development level in rural districts of Hamedan province by using MCDM techniques. To assess the development level of rural districts, 53 indexes were defined in eight groups: demographic, infrastructure, education, health, communication, services, administrative and economic. The weight of indexes was determined using AHP, entropy methods and combining the results of these two methods. Then, the development levels of the rural districts were determined through such techniques as TOPSIS, SAW and numerical taxonomy. The final ranking of rural districts was undertaken by integration of the results of these techniques using mean ranking, Borda and Copeland methods. The rural districts were ranked according to the final results and were classified using GIS software. According to the attained results, Mohajeran, Alvand Koh gharbi and Green were ranked as the most developed rural areas and additionally, Gian, Komazan Sofla and Goltapeh were ranked as the most underdeveloped rural areas in Hamedan province. The rural districts of Hamedan province are very different from each other and there exist many inequalities in them in terms of development level and also, the distribution of facilities and services have not been performed across the rural districts according to spatial justice in such a manner that most of the underdeveloped rural districts are located far away from the city centers of townships and the capital of Hamedan and do not enjoy the benefits of development.