مدل‌سازی ارتقای دانش زیست‌محیطی جوامع محلی در روستاهای گردشگرپذیر مطالعه موردی: محور توریستی قلعه چایی شهرستان عجب‌شیر

با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیط‌زیست روستاهای گردشگرپذیر، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش‌ زیست‌محیطی در روستاهای گردشگرپذیر منطقه‌ی گردشگری قلعه چایی شهرستان عجب‌شیر صورت گرفته است. تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی، ازلحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را روستاییان ساکن 9 روستای این محور تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 370 نفر به دست آمد. روایی صوری پرسش‌نامه توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی پرسش‌نامه تحقیق 887/0 به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیر و تحلیل مسیر با استفاده از نرم‌افزار pls استفاده شد. اولویت‌بندی روستاهای با استفاده از مدل‌های پرومته، ویکور، anp و کپلند استفاده شده است. نتایج ِیافته‌های پژوهش در ارتباط با آگاهی‌های زیست‌محیطی نشان می‌دهد که تمامی متغیرهای حفاظت از تعادل اکولوژیکی روستا، حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، مقابله با خشک‌سالی، عدم آلودگی صوتی، حفاظت از منابع آبی و خاکی، استفاده از کشاورزی ارگانیک، کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، دفن اصولی زباله‌ها، عدم استفاده از زباله‌های تجدیدناپذیر، مدیریت بحران زیستی و احیا و بازسازی محیط آسیب‌دیده رابطه معنی‌داری وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج مدل‌های چند شاخصه روستای تپیک دره دارای بالاترین اولویت و روستای قوزلجه دارای کمترین اولویت از نظر دانش زیست‌محیطی روستائیان بوده است. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهاد می‌شود که از کارکردهای گردشگری روستایی در حفاظت از محیط زیست محلی به کار گرفته شود.

Modeling the environmental knowledge of local communities in tourist villages Case Study: Touristic road of Qaleh Chaei, Ajabshir County

Considering the importance of preserving the environment of tourist villages, the present study aimed to investigate the role of tourism development in promoting environmental knowledge in the villages of the Qhale Chaei touristic road of Ajbashir. The research is in terms of purpose, developmental, in nature, descriptive and also causal and analytical. The statistical population of the study is resident villages of nine villages of this road. Using a simple random sampling method, 370 people were selected based on Cochran formula. The factual validity of the questionnaire was confirmed by experts. Using the Cronbach Alpha Special Formula, the reliability of the research questionnaire was 0/887. For data analysis, Pearson correlation test and multivariate regression test and path analysis using PLS software were used. Prioritization of villages using Promethee, Vicore, ANP and Kaplend models has been used. The results of the research in relation to environmental awareness show that all variables of ecological balance protection of the village, vegetation and animal protection, drought control, noise pollution, water and soil conservation, use of organic farming, reduction of fuel use There is a significant relationship between fossil fuels, the principle of landfill of wastes, the nonuse of nonrenewable waste, the management of biological crisis and the restoration and restoration of damaged environment. Also, based on the results of multiattribute models, Tapic Dare village has the highest priority and the village of Qozelga has the least priority in terms of environmental knowledge of villagers. Finally, according to the research findings, it is suggested that use of rural tourism functions in environmental protection