بررسی عوامل اثرگذار بر کارایی شالیکوبی‌های استان مازندران

شالیکوبی ها به عنوان یکی از قدیمی ترین و مهم ترین صنایع تبدیلی کشاورزی در استان مازندران به شمار می آیند. علی رغم تعداد زیاد این واحدها در استان مازندران، تاکنون مطالعه کمی در زمینه اندازه گیری کارایی آنها صورت گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اثرگذار بر کارایی این واحدها است. برای دست یافتن به اهداف مطالعه، تعداد 167 پرسشنامه به روش تصادفی از شالیکوبی های در شهرستان های مختلف استان مازندران در سال 1397 تکمیل شد. برای شناسایی عوامل اثرگذار بر میزان کارایی شالیکوبی ها از الگوی توبیت استفاده شده است. نتایج الگوی توبیت نشان داد ضرایب هر یک از متغیرهای ظرفیت بالقوه واحد تعداد روزهای کار، سهم هزینه انرژی از هزینه ها، تحصیلات بالاتر از دیپلم مدیر، سن مدیر، برنامه های آموزشی کارگران، تبلیغات و متغیر شهرستان (عباس آباد، نوشهر، چالوس و تنکابن) به ترتیب 0.07، 0.001، 0.003 ، 0.003 ، 0.06 ، 0.11 و 0.08 بر میزان کارایی می باشد. در میان متغیرهای ذکر شده، متغیرهای ظرفیت شالیکوبی، تعداد روزهای فعالیت، تبلیغات، سهم هزینه انرژی از هزینه‌ها و سن مدیر دارای اثر معنی دار بر کارایی دارند. بیشترین اثرگذاری بر کارایی متعلق به متغیرهای تحصیلات مدیر (بدون سواد 0.04)، تبلیغات (0.032) و مکان استقرار شالیکوبی (0.03) می باشد. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاداتی چون برگزاری دوره‌های آموزشی، پرداخت تسهیلات و تغییر وضعیت واحدهای سنتی به مدرن با رعایت تمامی جوانب ارائه گردیده است.

Investigating the Factors Affecting the Efficiency of Rice mills of Mazandaran Province

Rice Mills are one of the oldest and most important agricultural conversion industries in Mazandaran province. Despite the large number of these units in Mazandaran province, so far little research has been done to measure their efficiency. The purpose of this study is to identify the factors affecting the efficiency of these units. To achieve the objectives of the study, 167 questionnaires were completed by random sampling from different cities of the Mazandaran province in 2018. The Tobit model was used to identify the factors affecting the performance of units. The results of Tobit model showed that the coefficients of potential unit capacity, the number of working days, the energy cost share of the costs, higher education than manager’s diploma, manager’s age, workers’ training programs, advertising and city (Abbas Abad, Noshahr, Chalus and Tonekabon) variables, respectively 0.001, 0.003, 0.003, 0.06, 0.11 and 0.08 effect on efficiency. Among these, variables of paddy capacity, number of days of activity, advertising, share of energy costs and manager age have a significant effect on efficiency. The variables of manager’s education (0.04 uneducated), advertising (0.032) and location unit (0.03) have the most impact on the efficiency of rice mills unit. Based on the results of this research, suggestions such as training courses, payment facilities and changing the status of traditional units to modern have been provided with all due regard.